سلسله حملات و حوادث خونبار روزهای اخیر، کشور را در شرایط دشوار و خطرناکی قرار داده است، عبور از این شرایط دشوار، نیازمند اتخاذ راهبردهای موثر از قبیل خویشتن داری، همبستگی ملی، پاسخگویی، اصلاحات و کسب حمایت و اعتماد مردم است. بی تردید دشمنان افغانستان با حملات بی رحمانه و قتل عام مردم ملکی، در صدد کشاندن کشور به آشوب تمام عیار نظیر سوریه و لیبیا و نهایتا محو دست اوردهای یک و نیم دهه اخیر است. این در حالی است که ما تجارب تلخ و و حشتناک دهه90 و حاکمیت سیاه طالبان بر کشور را درحافظه تاریخی خود داریم. ما چندین دهه جنگ ویرانی و بی ثباتی سیاسی را تجربه کرده ایم. از این ررو با اذعان به ابعاد عمیقا دردناک و مهلک حمله چهارشنبه 10 جواز، جان باختن چند تن از مظاهره کنندگان در روز جمعه 12 جوزا و حمله بر مراسم تشییع و خاسپاری سالم ایزدیار، در روز شنبه 13 جوزا، و درک التهاب سیاسی گسترده در کشور، نیاز است که شهروندان، نخبگان سیاسی و مقامات دولتی برای عبور از بحران راهبردهای ذیل را در پیش گیرند:
1. پاسخگویی: هرچند پاسخگویی در نظام های دموکرات و مردم سالار مسئولیت همیشگی مقامات حکومتی و نخبگان حاکم به شمار می رود، اما ادای این مسئولیت در شرایط بحرانی، ضرورت انکار ناپزیر دارد. بنابر این روحیه پاسخگویی حکومت افغانستان می تواند به بازگرداندن اعتماد آسیب دیده مردم کمک کند. پاسخگویی در شرایط فعلی از یک طرف ایجاب می کند که به خواسته های معقول مردم دردمند و مصیبت دیده توجه صورت گرفته، عوامل اصلی حملات اخیر شناسایی و برای مجازاتشان اقدامات عاجل صورت گیرد. از طرف دیگر برخورد قاطع با آن دسته از مقامات امنیتی و استخباراتی که تقصیر و یا قصور وظیفه وی داشته اند در اولویت قرار گیرد. در این زمینه ضمن مجازات کسانی که در پیشگیری از حوادث تروریستی ناکارآمدی داشته اند، برخورد با آن دسته از مسئولان امنیتی که دستور شکلیک بر مظاهره کنندگان را صادر کرده اند نیز مهم است. پاسخگویی حکومت ایجاب می کند که بازنگری اساسی و اصلاحات گسترده در سکتور امنیتی کشور و به خصوص شهر کابل صورت گیرد. علاوه بر این ها محاکمه و مجازات تروریستان که در بند حکومت به سر می برند، می تواند در بازگرداندن اعتماد مردم به حکومت و نشان دادن قاطعیت دولت در برابر تروریستان موثریت داشته باشد.
2. اصلاحات : راهبرد دیگری که نخبگان حاکم می تواند برای عبور از شرایط دشوار کشور در پیش گیرد اصلاحات وسیع در ساختارهای اداری، مالی و امنیتی کشور است. اصلاحات که بر بنیاد اصل شایسته سالاری از یک طرف با به کار گیری نیروهای توانا و متعهد موثریت و کار آمدی ادارات دولتی را بالا ببرد و از طرف دیگر موجب جلب نظر مساعد مردم و به خصوص قشر تحصیل کرده و جوان کشور گردد. علاوه بر این یکی دیگر از محورهای اساسی اصلاحات مبارزه با فساد اداری و برخورد قاطع با مفسدین است. روندی که در حکومت وحدت ملی آغاز گردیده است اما نیاز به شتاب، شفافیت و جامعیت دارد. از آنجای که فساد اداری عامل تباهی کشور بوده و خطرناکتر از مخالفان مسلح به شمار می رود، و این واقعیت برای مردم و متحدان بین المللی افغانستان قابل درک است، دولت می تواند از این طریق هم فاصله بین نظام و مردم را کاهش دهد و هم با پشتوانه قوی مردمی و حمایت جامعه جهانی در برابر مفسدان قاطعانه برخورد کند.
3. خویشتن داری: سومین راهبرد کلیدی در شرایط دشوار کنونی اصل خویشتن داری است. خویشتن داری و مدارا برای تأمین منافع علیای کشور و جلوگیری از سوء استفاده بد خواهان نظام و دموکراسی، امری است که همه باید به آن توجه داشته باشیم. در این بخش رسانه ها، شبکه های اجتماعی، جوانان، استادان دانشگاه و دانشجویان، نخبگان سیاسی، بزرگان قومی، مقامات حکومتی همه و همه رسالت ملی دارند. ما نمی توانیم فراموش کنیم که تحمل ناپزیری، انحصار، یک جانبه گرایی و نبود فضا و اندیشه تساهل و تسامح کشور را به چندین دهه جنگ و خشونت کشانده است که هنوز نیز عوارض و پیامدهای نابردباری را لمس می کنیم. بناء برای حفظ دست آوردهای یکی و نیم دهه گذشته، تقویت ثبات سیاسی کشور و مأیوس نمودن دشمن در این برهه حساس و شب و روز سرنوشت ساز باید بردباری و خویشتن داری را پیش خود کنیم.
4. همبستگی ملی: آخرین و مهمترین راهبردی که می تواند در عبور از روزهای دشوار ما را کمک کند، حفظ و حتی تقویت همبستگی ملی است. دسیسه دشمن پارچه پارچه ساختن و ایجاد تفرقه در درون نظام، احزاب، جریانها و گروههای قومی است. دشمن تلاش دارد تا از طرق مختلف میان دولت و ملت فاصله ایجاد کرده، گروههای قومی و جناحهای سیاسی را به جان هم اندازد. اگر نخبگان، بزرگان قومی و مقامات حکومتی در حفظ همبستگی ملی ضعیف عمل کنند، در مسیری قرار خواهند گرفت که دشمن از آن سود می برد. اگر همبستگی ملی ما دچار تشتت بیشتر گردد، کینه و نفرت تولید کرده اقوام و جناحهها را از هم دور کینم، به جای تقویت نظام و افزایش توان مقاومت در برابر دشمن به تضعیف خود کمک کرده ایم. در نتیجه برای نجات از وضعیت پیش آمده و تسلط بر شرایط و کنترل بحران نیاز است که همبستگی ملی در صدر اولویت های ما قرار گیرد.
سخن آخر: اگرچه رسما در این روزها از سوی حکومت حالت اضطراری اعلان نشده است. ولی واقعیت این است که ما در وضعیت خطرناک و شکننده ای قرار داریم. شکنندگی بیش از ان که به دلیل قدرت استیلایافته دشمن باشد، به دلیل پراکندگی و تفرقی است که دمن گیر مردم افغانستان و کتله های سیاسی شده است. این تفرق و نفاق زمینه های تاریخی نسبتا وسیعی دارد که در طی سال ها شکل گرفته است. به همین خاطر اکنون بیش از هر زمان دیگر خطوط گسل میان جناح های سیاسی و کتله های قومی فعال گردیده است و دست دشمن و تبلیغات زهرآگین نیز بر آن دامن می زند.
احساسات جریحه دارشده مردم و مطالبات گسترده مردم از حکومت و ضعف های موجود در نظام سیاسی کشور شکاف ها را فعال ساخته و عمیق تر می سازد. به همین خاطر اکنون بیش از هر زمان دیگر نیاز به وحدت و همدلی و خویشتن داری احساس می گردد. امید است که همگان با درک وضعیت کنونی از دامن زدن به اختلافات پرهیز کنند. حکومت به مطالبات مردم توجه کرده و در راستای پاسخگویی به مردم اقدامات عملی انجام دهد. هم چنین تمام رسانه ها و منابع تبلیغاتی رسمی و غیر رسمی به ارزش های مشترک و احساسات ملی گرایان بیشتر توجه کنند. 
Comments are closed.