دستاوردهای ۱۸ ساله؛ نگرانی ناتو، بی‌خیالی ترامپ

دبیر کل ناتو بر حفظ دستاوردهای 18 ساله افغانستان در روند صلح تاکید کرده و گفته‌است که بدون حفظ این دستاوردها صلح پایدار در افغانستان تامین نخواهد شد.
ینس استولتنبرگ در سخنرانی اش در کنگره امریکا بر حضور نیروهای ناتو در افغانستان تاکید کرده و گفته است که هدف این پیمان حضور دایمی در این کشور نیست.
او ضمن حمایت از روند صلح افغانستان گفت که ناتو شرایطی را برای پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی در افغانستان فراهم کرد و زنان و دختران به حقوق نسبی خود رسیده اند؛ بنابراین باید برای تامین صلح پایدار این دستاوردها حفظ شود.
این در حالی است که دونالد ترامپ دو روز پیش در دیدار با دبیر کل ناتو گفت: “جنگ 19 ساله در افغانستان تأسفبار و در برخی موارد مسخره بود؛ اما حالا بسیاری چیزها در افغانستان به صورت مثبت به پیش می‌ رود.”
مشخص است که جنگ «تأسفبار و مسخره» افغانستان به اندازه ای بر دونالد ترامپ، سنگینی می کند که او حتی در شمارش سال های جنگ هم دچار اشتباه شده و تأکید کرده است که این جنگ «دقیقا ۱۹ ساله» شده است؛ این در حالی است که جنگ امریکا در افغانستان در ۱۸ سالگی اش به سر می برد.
در چنین شرایطی، پایان دادن به یک جنگ «تأسفبار و در برخی موارد مضحک» هدف اصلی ترامپ در روند جاری صلح با طالبان است. او می خواهد راهی برای ختم جنگ، خارج کردن نظامیان امریکایی و پایان دادن به هزینه های میلیاردی ایالات متحده در این جنگ پیدا کند.
برای رییس جمهوری امریکا در این میان، هیچ اهمیتی ندارد که پس از صلح با طالبان و خروج نظامیان امریکایی از کشور، چه بلایی بر سر آنچه «دستاوردهای ۱۸ ساله» نامیده می شود، خواهد آمد. او همانگونه که در دیگر تصمیم های بحث برانگیزش نشان داده، مصمم است تا منافع حداکثری مردم و دولت امریکا را با ابتنا بر بازخوردهای ملموس و کوتاه مدت اقتصادی، تأمین کند و اینکه تصمیم های او در بلندمدت چه آثار، عوارض و پیامدهایی برای صلح و امنیت جهان، اقتدار و هژمونی جهانی ایالات متحده و… خواهد داشت برایش اهمیت چندانی ندارد.
این در حالی است که برای ناتو و دیگر شرکای کلیدی و سنتی امریکا در جنگ افغانستان، چشم انداز شرایط پساصلح اهمیت فراوانی دارد. آنها می خواهند بدانند که آیا آنچه ترامپ در چارچوب صلح با طالبان، جستجو می کند، متضمن حفظ دستاوردهای ۱۸ ساله شان در جنگ افغانستان است یا نه.
ناتو در عین حال، نگران آن است که صلح با طالبان، نوعی کرنش و تسلیم این ائتلاف قدرتمند نظامی در برابر تروریزم بین المللی باشد؛ زیرا طالبان پیوندهای عمیق و پیچیده ای با شبکه تروریستی القاعده و دیگر گروه های زیرمجموعه آن دارند و انتظار نمی رود در روند صلحی که آنها از موضع قدرت با امریکا به پیش می برند، گسست و انفصال این پیوندها یکی از پیامدهای جدی و واقعی این روند باشد.
در صورتی که صلح امریکا با طالبان، به نحوی به قدرت گیری دوباره آن گروه در افغانستان منجر شود، به گونه ای که به تبع آن، سایر جریان های تروریستی مانند القاعده و… نیز به بازسازی بنیادها و احیای اردوگاه های فکری، ایدئولوژیک و سازمانی شان در کوهستان های افغانستان بپردازند، این رویداد شکستی سنگین و شرم آور برای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است که نتوانست در نخستین مأموریت خارج از اروپای خود، موفق شود و در برابر یک گروه ستیزه جوی آماتور، مجبور به پذیرش شکست و عقب نشینی شد.
نگرانی سوم ناتو و شرکای استراتژیک امریکا این است که روند شتابزده صلح ترامپ و طالبان که ممکن است خروجی آن، ترک خاک افغانستان از سوی امریکا و سایر نظامیان غربی باشد، به احیای دگرباره سلطه و نفوذ قدرت های رقیب مانند روسیه و چین و ایران منجر شود و به این ترتیب، ناتو نه تنها در برابر طالبان و تروریزم بین المللی مجبور به عقب نشینی گردد؛ بلکه حتی در برابر روسیه و چین و ایران و… هم تن به شکست بدهد و عرصه را به نفع آنها ترک کند.
با اینهمه به نظر می رسد ترامپ عزم خود را جزم کرده است تا به جنگ «تأسفبار و مضحک» اش در افغانستان پایان دهد؛ صرف نظر از اینکه نتیجه و چشم انداز این حرکت، به نفع چه جریان ها و قدرت هایی تمام خواهد شد. تصور می شود در این زمینه، نه تنها آنچه «دستاوردهای ۱۸ ساله» افغانستان نامیده می شود، برای رییس جمهوری امریکا اهمیت و اولویتی ندارد؛ بلکه او حتی به این نکته مهم نیز توجهی ندارد که صلح او با طالبان، موجب فروکاست قدرت و هژمونی بین المللی امریکا و ناتو در برابر ابرقدرت های رقیب خواهد شد؛ زیرا از دید او ناتو یک «سازمان منسوخ» است که کارآیی اش را از دست داده است.

علی موسوی