حج یکی از ارکان پنجگانه اسلام و یا بطور مشخص رکن پنجم اسلام در نزد أهل تسنن بوده ومیعادگاه پیمان با خدا وپیامبران او بخصوص حضرت محمد مصطفی ص وحضرت ابراهیم خلیل بحساب میاید. حج پایگاه وحدت مسلمین جهان ومیدان مبارزه باشیطان جهت رهائی از شرک، ریا و خودپرستی است. حج فرصتیست جهت خود سازی و مبدأ یک تحول عمیق در اخلاق و سلوک ورفتار بندگان خدا. حج نمودار قیامت صغری و تجلی حرکت عمومی بشریت بسوی میعاد موعود است حج نشانۀ عملی ملل متحدی است که اساس آن توحید ویک پارچگی ملت های جهان میباشد.
این عبادت دسته جمعی علاوه بر این که پیوند استواری میان بنده و خدا بر قرار میکند مبدأ اثرات سودمند و ارزندۀ در جوامع اسلامی نیز بحساب میاید. تعریف و توضیح احکام حج جزء از مسائلی است که فقهاء محترم به تفصیل بحث کرده اند واما نویسنده طبق معمول به فلسفه وحکمت تشریع این رکن و ریشه های تاریخی واثر آن بر ابعاد مختلف حیات سیاسی، اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی انسانها بحث خواهد کرد. هر چند فلسفه وحکمت وسیع فرضیت حج به گستره اقیانوس ها، وعظمت کوه ها، و معنویتی به اوج کهکشان ها است بلند تر از حیطۀ توانائی این قلم است باز هم بیائید بجای ریزه چینی در نحوه اجراء واداء آن غوّاص اقیانوس حکمت های گهربار این رکن الهی باشیم. بلی غواصان درد آشنا اگر دل به دریاى معارف آن بزنند و از نزدیک شدن و فرو رفتن در احکام و وفضائل اجتماعى، فرهنگی آن نترسند گهر های ناب از صدف دریای هدایت بکف آرند و از چشمۀزلال حکمت و معرفت آن تا ابد سیراب گردند.
فلسفه وحکمت های عمومی حج:
بعد سیاسی حج: حج وجمعه به مثابه گنگره سالانه وهفتگی دو وجیبه عبادی سیاسی است که باید از آن به نفع ملتهای مسلمان استفاده أعظمی صورت گیرد. خصوصا حج این اجتماع عظیم که اعضای آن را نمایندگان واقعی ملتهای مسلمان جهان تشکیل میدهد، حج کنگره بزرگ سالانه مسلمانان دنیا محسوب و میتواند بزرگترین حلقه وصل میان مسلمانان جهان باشد و سران اسلام را از اوضاع یکدیگر آگاه سازد. درین روز امت اسلامی باید سخن ها و حرفهای خود را به دنیای اسلام برساند تا اقتدار ملّت مسلمان برای همه مردمان جهان روشن شود و توصیه اسلام بر حجّ ابراهیمی بر همین اساس است. حج وسیلۀ است برای انتقال اخبار سیاسی کشورهای اسلامی از هر نقطه به نقطه دیگرو بالاخره حج، عامل موثری است برای شکستن زنجیرهای اسارت و استعمار و آزاد ساختن مسلمین از وابستگی. در حج حین توجه بخدا روح عبادت متجلی است در حالیکه با توجه به خلق خدا روح سیاست پدیدار میگردد حج یعنی عبادت +سیاست و مظهر قدرت الهی.
حج واقتصاد: با آنکه مقتضی حج بریدن با دنیا وفرصت توبه ویاد مرگ ومیعاد است، فرصتی برای تقویت پشتوانه اقتصاد مسلمین و ایجاد اشتغال برای ده ها هزار مسلمان جهان نیز هست، استفاده از کنگره عظیم حج برای تقویت پایه های اقتصادی کشورهای اسلامی نه تنها با روح حج منافات ندارد بلکه طبق روایات اسلامی یکی از فلسفۀ آن را نیز تشکیل می دهد. چه نیکوست اگر مسلمانان در آن اجتماع بزرگ، یک بازار مشترک اقتصاد اسلامی را پایه گذاری و زمینه های مبادلاتی و تجاری را فراهم سازند که نه منافع شان به جیب دشمنان شان بریزد و نه اقتصادشان وابسته به اجانب باشد، که این دنیا پرستی نه بلکه عین عبادت و جهاد و غرور وسر بلند یست.
حج نماد همبستگی ورفع تبعیض: حج عامل موثری برای وحدت صفوف مسلمانان جهان است و حج عامل مبارزه با تعصبات و نژاد پرستی و محدود نشدن در حصار مرزهای جغرافیایی است. ارتباط قشرهای مسلمانان در ایام حج می تواند به عنوان مؤثرترین عامل ووسیلۀ انتقال فکرها و فرهنگ ها درآید از آن گذشته شگفت انگیزترین حکمتی که در حج مشهود است، احساس وحدت و همبستگی است که در حد اعلای مفهوم انسانیت، به برکت اسلام، به وجود می آید عالم و جاهل، کوچک و بزرگ، زن و مرد، سیاه و سفید در کنار هم بر اساس یک «قانون» می جوشند و می خروشند می روند، می دوند، می نشیند و برمی خیزند. و این خیزش و خروش و رفت و بازگشت و چرخیدن و گردیدن همه در یک جهت و در یک خط و در یک مدار و بر یک محور که الله است صورت میگرد ومعنی واقعی وحدت وهمبستگی را به نمایش میگذارد.
اثر اجتماعی حج: حج عبادتی است که علاوه بر تزکیه اثرات سودمند اجتماعی دارد و درین روز فقراء از گوشت قربانی تناول میکنند بر رابطه ومحبت شان می افزاید. در دنیای امروز که مسلمانان جهان مشکلات بسیاری دارند، این اجتماع باشکوه به آنان فرصت میدهد تا از مشکلات کشور خود و کشورهای مسلمان دیگر، آگاه شوند و علت مشکلات و گرفتاریهای خود را دریابند. پس حج، بهترین میعادگاه معارف ملتهای اسلامی است که مسلمانان با برادران و خواهران دینی و اسلامی خود از سراسر جهان آشنا میشوند.
فرازهای خجسته حج:
حج با تمام ارکان و افعال خود چنان عظمت و ابهتی را به نمایش می گذارد که بیان کیفیت آنها در قالب الفاظ و کلمات نمی گنجد بلکه برای درک واقعی آنها باید در آن مکانهای نورانی و عرفانی حاضر شد و پیشانی بندگی را در هر کدام از آن اماکن بر زمین نهاد و اشک دیدگان را نثار آن مکانهای مقدس نمود وبعد فهمید که فراز های نورانی حج چه اثر بر فرد وجامعه دارد.
* حج کنگرۀ عظیم جهانی وو سیلۀ سترگ تبادل افکار سیاسی، عظیم ترین گردهم آیی مسلمانان غرض جلب اعتماد همدیگر.و منبع تقویت روحیه همکاری وهمگرایی. و حلال مشاکل و بحران های سیاسی جهان اسلام.
* حجّ تجلی و تکرار همه صحنه های عشق آفرین زندگی یک انسان و یک جامعه متکامل در دنیا است. حجّ کانون معارف الهی است که از آن محتوای سیاست اسلام را در تمام زوایای زندگی باید جستجو نمود.
* حج یعنی ارتقاء انگیزه احترام واعتقاد به نظم ورعایت حقوق دیگران. ورشد روحیه مشارکت درامور خیریه وکمک به سایرین بویژه نیازمندان. حج نماد فرهنگ عالی انسانیت و نشانه مساوات بین بندگان الهی در پیشگاه اوتعالی. و پیام دهنده صلح و اشتی برای بشریت.
* حج کانون آشنایی با آثار و اخبار پیغمبران و ارتباط با امت بزرگ اسلامی ودرک نقش برجسته زنان در کنار مردان. و شناخت مسلمانان از همدیگر و آموختن و آموختاندن یکدیگر و تبادل تجارب و کارکرده ها.
* حج، نمونه ای بسیار بارز از صحرای محشر و ایستادن در مقابل خداوند یکتا و اظهار عبودیت و بندگی به پیشگاه خداوند متعال، نمونه بارزی است از اطاعت مطلق و امتثال بدون چون و چرا از فرامین خداوند وا رتباط عمیق و بی تکلف میان بنده و خدا.
* حج، بیاد آورنده و بیانگر اخلاص، ایمان، جانفدائی و از خود گذشتگی بزرگترین موحد تاریخ ابراهیم خلیل، هاجر و اسماعیل معصوم است. وتجدید پیمان باپیامبران الهی به ویژه بیعت با پیامبر بزرگوار اسلام، جهاد با مظاهر پلیدی وهواهای نفسانی وشکستن قامت شیطان است. با تلخیص ازعبدالقدیر علم
Comments are closed.