صلح مسلح اصطلاحی است در علوم سیاسی که بر حالت آرامش بین دو جنگ اطلاق می گردد. گفته شده است که صلح مسلح زمانی به وجود می آید که یا دو طرف از جنگ خسته شده باشند و ناگزیر تن به صلح اجباری دهند و یا زمانی که دو طرف جنگ دوران صلح را عامدانه و صرفا برای تجدید قوا و آمادگی های بیشتر برای جنگ به وجود آورند. این اصطلاح به دوران ماقبل جنگ جهانی اول استعمال شده است. در آن زمان نوعی آرامش قبل از طوفان بر اروپا حاکم بود.
اکنون طالبان نیز به دنبال چنین صلحی هستند. کنفرانس مسکو در راستای مشروعیت بخشی به طالبان و نیز با هدف نوعی زمینه سازی برای احیای مجدد نظام طالبانی است. سخنگویان و مذاکره کنندگان طالبان به طور واضح خواستار انحلال اردوی ملی و نیز از بین بردن نهادهای امنیتی شده اند. آنان احساس می کنند که می توانند در این مقطع که ایالات متحده برای خروج از افغانستان چراغ سبزی به طالبان نشان داده است، دو باره اقتدار طالبانی را در افغانستان حاکم بسازند. طالبان گروهی نیست که به چیزی کمتر از حاکمیت امارت اسلامی و یا نظام طالبانی تن در دهد. اگر گروه طالبان خواهان صلح بود سال ها قبل مثل حزب اسلامی حکمتیار به پروسه صلح می پیوست و مواد اساسی قانون اساسی را نیز می پذیرفت. اما آنان احساس می کنند که آقای حکمتیار تجربه خوبی از صلح ندارد و مجبور است به روندهای دموکراتیک تن دهد و انتخابات را به عنوان آخرین راه حل بپذیرد. به همین خاطر گروه طالبان هرگز آمادگی برای انتخابات و پذیرش رای اکثریت را ندارد.
گروه طالبان در طی چندین سال جنگ با نیروهای امنیتی افغانستان و حملات انتحاری و تروریستی بر آدرس مردم بی گناه، اکنون دریافته است که نمی تواند از این طریق به تاسیس یک نظام سیاسی مقتدر دست بزند. گروه های تروریستی در افغانستان با تمام تلاش هایی که در طی سال های گذشته انجام داده اند، امروزه بیش از هر زمان دیگر در برابر نیروهای امنیتی افغانستان مستاصل و ضعیف شده اند. اکنون با این حرکت می خواهند که اقتدار خویش را بر ذهنیت های خسته از جنگ حاکم بسازد.
جالب این است که کشور حامی طالبان و میزبان نشست مسکو نیز این بار به دو گروه توجه جدی نشان داده است. در یک بخش رهبران جهادی و چهره های سیاسی را که عمدتا تجارب جنگی علیه شوروی سابق دارند به مسکو دعوت شده اند و در سوی دیگر نیز تعدادی از بانوان را از افغانستان در این کنفرانس دعوت کرده است.
روسیه می خواهد از یک طرف ابهت چهره هایی را که هم علیه شوروی جنگیده اند و هم علیه طالب و البته در تمام این مدت همگام و همراه با ایالات متحده بوده اند، از بین ببرد و هم با دعوت از زنان، چهره ضد انسانی و ضد زن طالبان را کمی تلطیف و ترمیم کند. در این میان حضور چهره های شاخص سیاسی و نیز تعدادی از رهبران جهادی که هرکدام تجربه های جنگی در برابر نظام کمونیستی و طالبانی دارند، به نشست مسکو و گروه طالبان مشروعیت بیشتر می بخشد. زیرا استیصال طالبان در برابر دولت افغانستان با استیصال رهبران جهادی تعویض می گردد. هم چنین دعوت چهره های زنانه در این کنفرانس نوعی پیام موقت را به دنیا مخابره می کند که گویا طالبان مشکل خود ر ابا حضور زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اداری حل می کنند. اکنون باید منتظر ماند و دید که چه کسانی از افغانستان در این نشست فرمایشی اشتراک می کنند و چه سخنانی در این کنفرانس ارائه میدهند.
برای روسیه حمایت از طالبان اصلا یک هدف نهایی و استراتژیک نیست. بلکه مهم این است که چگونه می تواند نقش گذشته این امپراتوری را در عرصه های بین المللی احیا کند. مقابله با طرح های آمریکایی در منطقه و گسترش قلمرو کشور در عرصه ها و مناطق مختلف از مهم ترین اهداف روسیه است. پوتین رییس جمهور این کشور از سال ها پیش خواب احیای یک امپراتوری شرقی در برابر آمریکا را می بیند؛ اما اکنون احساس می کند که زمان این کار فرا رسیده است.
روسیه با چنین محاسباتی اشتباه کرده و به خطا رفته است. زیرا هم وضعیت و شرایط افغانستان بسیار تغییر کرده است و هم ایالات متحده بر همه چیز به یک باره لگد نخواهد زد و تمام ارزش های حقوق بشری و دستاوردهای گذشته را به فراموشی نخواهد سپرد.
از سوی دیگر دولت افغانستان و نیروهای امنیتی کشور بیش از هر زمان دیگر توانایی محافظت از ارزش های مندرج در قانون اساسی و دستاوردهای سال های گذشته را دارد و انگیزه کافی هم برای مبارزه با تروریسم در میان نیروهای امنیتی کشور وجود دارد.
امیدواریم که کسانی که با هزاران مدعا در طی سال های گذشته بر شانه های زخمی مردم سوار بوده اند، با ذهنیت عمومی در کشور همگام شده و خود را هم چون گربه در دم حجله ذبح نکنند.
محمد هدایت
Comments are closed.