ادامه گفت‌وگوها برای رسیدن به صلح با طالبان / فریبا پژوه
تنها گزینه موجود برای دستیابی به صلح برای کابل از مسیر همین مذاکرات می‌گذرد و گزینه دیگری برای دستیابی به آرامشی نسبی برای افغانستان وجود ندارد. انجام این مذاکرات و گفت‌وگوها برای افغانستان یک الزام است، نه یک انتخاب.
درست پس از سفر «سرتاج عزیز»، مشاور روابط خارجی نخست‌وزیر پاکستان، به ایالات متحده آمریکا و «راحیل شریف»، رئیس ستاد ارتش پاکستان، به کابل روز گذشته روزنامه «اکسپرس تریبون» چاپ اسلام‌آباد از توافق دولت افغانستان با نمایندگان طالبان بر سر پیشبرد مذاکرات صلح خبر داد.
در چند روز گذشته سرتاج عزیز در سفر خود به واشنگتن برای اولین‌بار پذیرفت که رهبران گروه طالبان به همراه خانواده‌های خود در پاکستان زندگی می‌کنند. عزیز که در شورای روابط خارجی در واشنگتن صحبت می‌کرد، مدعی شد در گذشته پاکستان نفوذ زیادی بر طالبان نداشت اما حالا، ما تا حد زیادی بر آنها نفوذ داریم، رهبری آنها همراه با خانواده‌های‌شان در پاکستان هستند و آنها از خدمات بهداشتی ما استفاده می‌کنند و به‌همین‌دلیل پاکستان می‌تواند بر آنها فشار وارد کند و آنها را به میز مذاکره بکشاند.
سرتاج عزیز که در این اواخر در زمینه‌سازی برای گفت‌وگوهای صلح در افغانستان فعال بوده است، در ارتباط به نوع فشارها بر طالبان می‌گوید اگر طالبان شرکت در مذاکرات صلح را نپذیرند، ما می‌توانیم دسترسی آنها را به خدمات بهداشتی کم و تردد آنها را محدود کنیم و اگر حاضر به گفت‌وگو برای صلح نشدند از پاکستان اخراج خواهند شد، چون به دلیل حضور آنها در پاکستان، همه جهان ما را ملامت می‌کند.
این سخنان سرتاج عزیز در حالی است که پیش‌تر مقامات پاکستان همواره ادعای دولت افغانستان مبنی بر اینکه رهبری گروه طالبان تحت حمایت ارتش پاکستان
در بیش از ۳۰ سال گذشته افغانستان عمق استراتژیک اسلام‌آباد محسوب می‌شده است و پاکستان با استفاده طالبان به عنوان ابزار خود توانسته منافع خود را در خاک افغانستان تأمین کند.
است را می‌کرد.
به‌هرحال باید توجه داشت اگر قرار باشد مذاکرات صلح در افغانستان به نتیجه برسد فقط در همین مذاکرات ظرفیت‌های لازم برای تحقق این مسئله وجود دارد و اگر این دوره از مذاکرات به هر دلیلی به نتیجه نرسد نمی‌توان چندان به آینده صلح در افغانستان امیدوار بود.
هرچند خبر توافق روز گذشته حکومت افغاستان دربارهٔ پیشبرد مذاکرات صلح با نمایندگان گروه طالبان که در «دوحه» پایتخت قطر فعالیت می‌کنند، بارقه‌هایی از امید برای صلح در افغانستان را به همراه دارد اما سؤال اصلی این است که پاکستان برای ایفای نقش مثبت در این مذاکرات چه انتظاراتی دارد.
در بیش از ۳۰ سال گذشته افغانستان عمق استراتژیک اسلام‌آباد محسوب می‌شده است و پاکستان با استفاده طالبان به عنوان ابزار خود توانسته منافع خود را در خاک افغانستان تأمین کند. اینک باید دید پاکستان چطور حاضر شده تا یک تغییر کلی در سیاست‌های راهبردی خود ایجاد کند. حملات اخیر طالبان به شهرهای افغانستان و حمله چند روز گذشته به کنسولگری هند در جلال‌آباد نشانگر این است که دست‌کم تاکنون نگاه و سیاست طبقه حاکم و نظامیان پاکستان نسبت به افغانستان تغییر چندانی نکرده است.
هرچند دراین‌میان نمی‌توان از فشار افکار عمومی داخلی پاکستان و فشارهای بین‌المللی بر اسلام‌آباد چشم پوشید. ازسوی‌دیگر ورود اقتصادی و سرمایه‌گذاری چین در پاکستان از یک‌سو و کمک ۷۳میلیون‌دلاری این کشور به بخش نظامی در افغانستان می‌تواند عامل مؤثر دیگری برای تغییر تاکتیکی و کوتاه‌مدت سیاست‌گذاران اسلام‌آباد باشد.
نخستین دور مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان، تابستان سال جاری به میزبانی اسلام‌آباد برگزار شد اما نزدیک به یک ماه بعد از آغاز این مذاکرات، اعلام ناگهانی خبر مرگ «ملا عمر» رهبر سابق طالبان افغانستان، باعث توقف روند مذاکرات صلح شد.
به‌هرحال به نظر می‌رسد این دور گفت‌وگوهای صلح حکومت مرکزی افغانستان با طالبان بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. تنها گزینه موجود برای دستیابی به صلح برای کابل از مسیر همین مذاکرات می‌گذرد و گزینه دیگری برای دستیابی به آرامشی نسبی برای افغانستان وجود ندارد. انجام این مذاکرات و گفت‌وگوها برای افغانستان یک الزام است، نه یک انتخاب.
-فریبا پژوه، روزنامه شرق، ۱۵ حوت ۱۳۹۴
Comments are closed.