افسوس به ما که همه استعدادهای مان به هدر می رود!

 

 

بنیاد بین المللی ورکی (Varkey) سالیانه یک میلیون دالر را تحت نام “جایزه جهانی معلم” برای بر‌ترین آموزگار جهان اهدا می‌کند که نام محترم عزیزالله رویش، معلم و بنیانگذار لیسه ی عالی معرفت در افغانستان جزو ده آموزگار برتر امسال است.

باعث افتخار همه ما است که بدانیم جناب عزیرالله رویش کسی است که تا صنف پنجم مکتب درس خوانده ولی در سخت‌ترین شرایط در عرصه ی معارف، بیشترین تاثیرگذاری را داشته است.

محترم رویش در سال ۱۳۹۳ در مسابقه جهانی جایزه معلم جهان اشتراک کرد و در نهم دسامبر ۲۰۱۴ در جمع پنجاه معلم بر‌تر راه یافت و در حال حاضر در لیست ۱۰ آموزگار بر‌تر جهان جا دارد و قرار است برنده نهایی جایزه جهانی معلم بتاریخ ۱۶ مارس ۲۰۱۵ در شهر دبی اعلام گردد.

وی در در خردسالی جزو کسانی می شود که در بنیان‌گذاری پنج مکتب در ولسوالی جغتوی ولایت غزنی سهم گرفته و به رغم تهدید هواپیماهای شکاری اتحاد شوروی، از مسیر کوه‌پایه‌های دشوارگذر پکتیکا و پکتیا، لوازم و امکانات درسی این مکتب‌ها را از پاکستان تا غزنی انتقال می‌داد. از ثمره این مکاتب، در جریان زمان هزاران نفر کادر آموزش دیده در عرصه‌های گوناگون وارد جامعه شدند. حتی در دوران طالبان در شرایط نامساعد مهاجرت و آوارگی، از پایه‌گذاران آموزش‌های مدنی در لیسه معرفت بوده و راه خود را همچنان به همراهی دوستانش ادامه می دهد.

اما واقعا جای تاسف دارد که در کشور (البته به لطف عالی جناب غلام فاروق وردک وزیر پیشین وزارت معارف) هیچ توجهی به این قشر زحمتکش نشده و نمی شود. کمتر معلمی را می توان در افغانستان پیدا کرد که به شغل معلمی اکتفا کند و بتواند با اتکا به درآمد نسبتاً پایین آن، زندگی خود را بچرخاند. بسیاری از معلمان کشور به مشاغل جانبی، از جمله فروشندگی در بازار برای تامین مخارج زندگی می پردازند. پایین بودن سطح درآمد، مشکل مسکن و دیگر دغدغه های اقتصادی و معیشتی، تنها بخش کوچکی از مشکلات معلمان در کشور ما است.

همانطوری که تاریخ افغانستان مملو از بی عدالتی ها بوده؛ متاسفانه معلمان نیز از این آفت بزرگ و طرح ریزی شده سیاستمداران و دولتمردان درامان نبوده و همواره معلمین از حقوق مادی و معنوی شان در کشور محروم بوده اند و حکومت ها بمنظور رسیدگی به مشکلات و تشویق نمودن آنها سعی و تلاشی که سرنوشت معلمین را تغییر می داد ، انجام نداده اند.

طی سیزده سالی که از سقوط رژیم طالبان می گذرد همچنان در سراسر کشور هزاران شاگرد و هزاران معلم بر اساس عدم امنیت مکاتب شان مسدود بوده و بی سرنوشت می باشند. گرچه دولت قبلی و فعلی ادعا دارد که اکنون بیش از پنج میلیون شاگرد در مکاتب سراسر کشور جذب و مصروف فراگیری تعلیم و تربیه می باشند؛ اما از نگاه کیفی و راهبردی؛ وزارت معارف راهکار و برنامه های دراز مدتی را که بتواند با چالشهای امروز و آینده ما مقابله کند، پیاده نکرده است.

در سطح کشورهای همسایه به طور متوسط برای هر 25 شاگرد یک معلم مکلفیت رسیدگی دارد در حالی که در کشور ما، یک معلم در یک صنف درسی مکلفیت تدریس و رسیدگی به 50 شاگرد را به عهده دارد آن هم به امکانات بسیار ناچیز و حقوق غیرمکفی.

از سوی دیگر سطح پایین سواد وعدم آشنایی برخی معلمین به شیوه های نوین درسی خود باعث گردیده تا کیفیت تعلیم و تربیه در کشور ما همچنان پایین بیاید و در نتیجه آن متعلمین بعد از فراغت نتوانند به صورت درست به موسسات تحصیلات عالی جذب گردند و یا نتوانند از آموزشهایی که یادگرفته اند برای امرار معاش و کسب کار بهره ای ببرند.

کمبود وسایل درسی چون میز و چوکی، لابراتوار های تجربوی؛ کتابخانه و نداشتن مکاتب و … عوامل دیگری است که تاثیرات منفی را بر روان شاگرد و فعالیت معلم می گذارد.

لذا اگر حکومت وحدت ملی و جامعه جهانی در صدد ان هستند که افغانستان را آباد کنند، می باید توجه جدی به معارف و مشکلات معلمین و متعلمین داشته باشد و در غیرآن انتظار پیشرفت و یک جامعه مترقی را نداشته و تداوم این مساله جز اتلاف وقت معلمین و متعلمین چیزی نخواهد بود .

به هر حال آنچه از این مطلب برمی آید این است که واقعا جای تاسف دارد در کشوری که این همه استعداد و ظرفیتهای نهفته وجود دارد که می توانند جزو بهترین های جهان باشند، دلسوزی نیست تا قدر این همه انگیزه ی پیشرفت را بدانند. هر وزیری که آمده فقط سعی بر آن داشته تا خود و اطرافیانش را به نان و نوای بیشتری برسانند. به ویژه اکنون که وزیران پولدار شده رفته اند و وزیران تازه به دوران رسیده به کیسه های خالی به منصب می رسند.