انتخابات در افغانستان سابقه چندانی ندارد. انتخابات سه دوره انتخابات ریاست جمهوری بعد از سقوط رژیم طالبان، همچنین دو دوره انتخابات شوراهای ولایتی، دو دوره انتخابات پارلمانی در افغانستان هر کدام جنجال هایی را در پی داشتند که در نوع خود برای کشوری مثل افغانستان که بسیاری از امور آن به حمایت های بین المللی وابسته است، سرنوشت ساز و بزرگ بودند. مردم افغانستان در سیزده سال گذشته، به دموکراسی و انتخابات به عنوان ابزارهایی برای رسیدن به قدرت و تعیین سرنوشت شان باور داشته اند و از آن به خوبی استفاده کرده اند. مردم افغانستان در سخت ترین شرایط برای رفتن به پای صندوق های رای تعلل نکرده اند. هر دوره انتخابات ریاست جمهوری و یا پارلمانی، حماسه حضور مردم را در انتخابات به نمایش گذاشته است.
اما، مدیریت پروسه های انتخابات در هر دوره با مشکلات بزرگی همراه بوده است. مدیران انتخاب شده در هر دوره نتوانستند به خوبی از عهده کاری که بر دوش شان گذاشته شده بود برآیند. هر کمیسیون های انتخاباتی از مدیران خارجی خالی تر شده و مدیریت به دست مدیران داخلی سپرده شد، میزان خلاف کاری و جعل و تقلب و در پی آن، نارضاتی مردم از پروسه انتخابات بیشتر شد. گراف میزان اشتراک مردم در طول چندین انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی گذشته به خوبی نشان می دهد که مردم تا چه اندازه ای از کارکرد مدیران پروسه انتخابات ناراضی اند و اعتماد شان به آنان از دست داده اند، چرا که نفس حضور مردم و تعداد کسانی که در پای صندوق های رای حاضر شده اند نشان دهنده اعتماد آنها می باشد.
ضعف مدیران پروسه انتخابات که منجر به تغییر نظام سیاسی کشور شده است را نمی توان به سادگی تحلیل و ارزیابی نمود. افغانستانی که اولین سالهای استقرار نظام سیاسی جدید خود را بدون حضور صد در صدی کشورهای خارجی تجربه می کرد و می بایست با ناامنی، مشکلات اقتصادی، مشکلات سیاسی و… تجربه می کرد، به راحتی توسط مدیریت نادرست انتخاباتی به راهی کشانیده شد، که مجبور است هر روزه جنجال های سیاسی روز افزونی را استقبال کند. افغانستان باید به زودی آمادگی برگزاری لویه جرگه را بگیرد و مباحث و تغییراتی را انتظار بکشد که مطمینا جنجال ها و کشمکش های طولانی و فرساینده ای را در پی خواهد داشت.
هر چند حوادث سیاسی در افغانستان چنان پرشتاب هستند که ذهن مردم افغانستان را به زودی به مسایل جدیدتری مشغول می سازند، اما انتخابات پارلمان به زودی باید برگزار شود. انتخابات پارلمانی به اندازه انتخابات ریاست جمهوری اهمیت دارد. همچنان که در انتخابات ریاست جمهوری، مسئولان یکی از قوای سه گانه کشور انتخاب می شوند، در انتخابات پارلمانی نیز اعضای یکی دیگر از قوای ثلاثه را انتخاب می کنند. تجربه ناکامی مدیران انتخاباتی، هشدار جدی برای دولت افغانستان برای ورود به یک پروسه دیگر انتخاباتی با مدیران ضعیف، فاسد و نالایق است. هر گونه بی توجهی به مسئله انتخابات در افغانستان، بی باوری انتخابات و رجوع به جایگزین های انتخابات را در پی خواهد داشت.
برای ترمیم اعتماد مردم به نهادهای برگزار کننده انتخاباتی، و باورمند ساختن مردم به دولت و خواستن از آنها برای استفاده از راه های مشروع برای انتخاب مسئولان و مدیران کشوری، در اولین گام باید، پروسه های انتخابات در گذشته افغانستان به دقت و به دور از هر نوع گرایش های قومی، سمتی و زبانی و سیاسی بانگری شود و عوامل به وجود آورنده فساد گسترده و روز افزون در نهادهای برگزاری کننده انتخابات پیدا شود.
برای ایجاد تغییرات در نهادهای انتخاباتی افغانستان، می بایست به جای استفاده از تعدادی از افراد و گروه های سیاسی و تکیه و اعتماد کردن به شماری از افراد خاص، به مردم افغانستان رجوع شود و از همه گروه های سیاسی و نظرات مردم افغانستان به صورت مساوی استفاده شود. بی توجهی به خواست بخش هایی از مردم افغانستان و یا بی توجهی به اعمال نفوذ عده ای گروه های سیاسی و افراد، نتایجی را در پی خواهد داشت که در انتخابات گذشته بخش هایی از آن را تجربه کرده ایم. (هویدا)
Comments are closed.