سازمان نظامی ناتو؛ بازوی نظامی و هم‌رکاب استراتژیک آمریکاست!/ نصیر وطنیار
ناتو اتحاد نظامی‌ست که از بیست و هشت کشور در سه قاره سیاره زمین شکل گرفته است. این سازمان در واقع زاده و پرداخته ژئوپلیتیک دوران جنگ‌سرد است،اولین نشست اعضای این سازمان در ماه آوریل سال ۱۹۴۹م به هدف دفاع دسته‌جمعی در واشنگتن برگزار شد، هر چند در ظاهر اساس‌نامه این پیمان اشاره به موضوعات مختلف دارد اما جوهره اصلی و فلسفه‌ای وجودی این اتحاد نظامی را مقابله با نفوذ کمونیسم و جلوگیری از گسترش و رشد روز افزون کمونیسم در آن زمان به اروپا و اروپایی شرقی شکل میداد. به گونه‌ای که در ماده پنجم اساس‌نامه این سازمان تاکید بر دفاع دسته‌جمعی شده است و حمله و تهاجم به یک عضو این پیمان به معنای حمله به همه اعضای عضو این پیمان تلقی شده است.
به این اساس در طول فراز و فرود های دوران جنگ‌سرد و بازی های ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک آن زمان ناتو به عنوان بازوی توانا و هم‌رکاب استراتژیک نظامی آمریکا عمل نموده و در واقع مسوولیت نیروهای برون مرزی پنتاگون (وزارت دفاع) آمریکا را به دوش داشته است.
اما با پایان جنگ‌سرد و فروپاشی بلوک کمونیسم این پیمان ماهیت وفلسفه‌ای وجودی اش با بحران معنا و بحران هویت مواجه شد،چون دیگر نه قدرت به بزرگی و هژمونی اتحاد شوروی وجود داشت و نه ایدئولوژی به نام کمونیسم که در برابر اش مبارزه و ایستادگی کند به این اساس ماهیت اش را از دست داده بود. ولی با اعلان گفتمان جدیدی ژئوپلیتیکی نظم نوین جهانی از طرف بوش پدر رئیس جمهوری آمریکا و تک‌قطبی شدن جهان و یکه‌تازی لیبرال‌دموکراسی که مبانی این گفتمان را نظریه برخورد تمدن‌ها ساموئل هانتینگتون شکل میدهد برای آمریکا و در کل غرب تهدید تازه و رقیب دیگری ایدلوژیک اما این بار از جنس تمدن اسلامی تعریف کرد و اسلام سیاسی را بزرگ‌ترین و چالش‌آفرین تر از تهدید قبلی قلمداد داد نمود.
پس از این رویداد ناتو/ پیمان اتلانتیک شمالی دوباره جان تازه گرفت و این بار مقابله با تروریسم و اسلام سیاسی را به عنوان نقشه راه خود اختیار کرد. البته ناتو تعهد اش را نیز در برابر آمریکا انجام داد که هم‌رکابی نیروی های این سازمان پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و حضور نظامی مشترک آمریکا و نیروی های ناتو در افغانستان خود مبین و دالِ بر حقانیت ادعای هم‌رکابی این سازمان را با آمریکا نشان میدهد، هرچند پس از توافق صلح دوحه میان آمریکا و طالبان و اعلان طرح خروج شتابزده نیروی آمریکایی از طرف اداره دونالد ترامپ تا پایان ماه می ۲۰۲۱ همه‌ی امیدواری های حکومت افغانستان و اداره اشرف غنی این بود که به احتمال قوی ناتو پس از خروج نیروهای آمریکایی افغانستان و اداره غنی را تنها نخواهد ماند. کنفرانس دو روز قبل اعضای این سازمان نشان میدهد که این پیمان هم‌رکاب و شریک استراتژیک نظامی آمریکا است و ماندن و رفتن هشت هزار نیروی این سازمان در نهایت وابسته به تصمیم نهایی کاخ سفید و پنتاگون است. بنابراین با توجه به بررسی و نیم‌نگاهی صورت گرفته در مورد ایجاد، پیشنه و فعالیت سازمان ناتو به وضوع می‌توان گفت که تصامیم این نظام به دنبال تصامیم کاخ سفید و لندن است. و دلبستن و اتکا به ناتو در شرایط موجود و فردای پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان شبیه دل‌مشغولی روی اسلحه بدون گوله است. به باور من تنها تغییر دیدگاه ناتو و تداوم حضور نیروهای این سازمان در افغانستان وابسته به تغییر دیدگاه واشتنگتن و اداره بایدن است این که چگونه این تغییر دیدگاه صورت گیرد بر می‌گردد به دیپلماسی فعال اداره غنی در کابل هر چند دیر شده است و غنی پل های عقبی را برداشته است اما جدی کار کند می‌تواند که فرصت خریداری کند. نصیر وطنیار
Comments are closed.