صدای منبر بر ضد فساد اداری

نشست دو روزه )صدای منبر بر ضد فساد اداری( روز یک‌شنبه(۷ اسد) در کابل پایان یافت. حکومت افغانستان نقش عالمان را در امر مبارزه با فساد اداری مؤثر عنوان کرده و این نشست دو روزه را با حضور  ۲۰۰ عالمان دین در کابل برگزار کرد.
عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان در برنامه امروز یک‌شنبه این نشست تأکید کرد که این ابتکار عالمان دین افغانستان کم‌تر از ابتکار آتش‌بش و برگزاری کنفرانس بزرگ عالمان جهان اسلام که قبلا برگزار شد، نیست.
آقای عبدالله گفت: «در مورد صلح با افغانستان تماس‌هایی بوده، تماس‌هایی هست و این تماس‌ها ادامه خواهد داشت. من از نقش بزرگ علمای افغانستان که زمینه یک آتش‌بس را مساعد کردند و هم‌چنان بعدتر زمینه یک کنفرانس بزرگ به سطح علمای جهان اسلام مساعد شد، تشکر می‌کنم. قلبا باور دارم که کار امروز شما نیز اهمیت آن کم‌تر از آن ابتکار نیست.
علمای اشتراک‌کننده در این نشست می‌گویند، فساد سبب تجدید جنگ در کشور شده و آنان صدای‌شان را همواره از طریق منبر مسجدها بر ضد فساد بلند کرده‌اند. به گفته‌ی آنان، تمام نهادهای دولتی با انواع فساد آلوده بوده و برنامه‌هایی که تاکنون علیه فساد راه‌اندازی شده، کارساز نبوده است.
عالمان دین در این نشست هشدار دادند که برای مبارزه با فساد اداری، نام‌های «افراد فاسد» را از طریق منابر افشا خواهند کرد.
قیام‌الدین کشاف، رییس شورای علمای افغانستان، منبر مساجد را قوی‌تر از رسانه‌ها خواند و از عالمان دین خواست از آن برای اصلاح جامعه استفاده کنند. او گفت که فساد اداری، جامعه افغانستان را تباه کرده و در حال حاضر اکثریت ادارات دولتی افغانستان، فاسد هستند.
آقای کشاف از فساد اداری به عنوان وسیله تشدید جنگ یاد کرد و از تمام عالمان دین خواست مبارزه خود را با فساد اداری شروع کنند.
او از تمام ملا امامان خواست افراد غاصب، مفسد، اختلاس‌گر، رشوه‌خوار و رشوه‌دهنده را به همه مردم معرفی کنند. در همین حال محمدفرید حمیدی، دادستان کل افغانستان در این نشست تأکید کرد که ریشه‌های ملت به خاطر وجود فساد در حال خشک شدن است. آقای حمیدی افزود که عالمان دین باید مردم را در امر مبارزه با فساد تشویق، و حلال و حرام را برای آنان به خوبی معرفی کنند.
دادستان کل افغانستان تصریح کرد که عالمان دین در کاهش فساد اداری نقش اساسی دارند؛ زیرا صدای این قشر به شکل گسترده در جامعه تأثیر دارد و از سوی مردم نیز شنیده می‌شود.
حمایت فساد از سوی حکومت:
هم‌زمان با برگزاری نشست «صدای منبر بر ضد فساد اداری»، شماری از عالمان دین تأکید دارند که حکومت باید تصمیم جدی برای مبارزه با فساد بگیرد. به‌گفته‌ی آنان، عالمان دین تا زمانی‌که پشتیبان اجرایی نداشته باشند، نمی‌توانند کار مؤثری در این بخش انجام دهند.
واعظ‌زاده بهسودی، عضو شورای علمای افغانستان در این مورد می‌گوید: «تا زمانی که حکومت در برابر پدیده‌ی فساد مبارزه‌ی جدی نکند، کاری از دست علما ساخته نیست.» به ‌باور وی، مردم عادی در فساد اداری در افغانستان آغشته نیستند و «فساد از سوی حکام به طور سیستماتیک حمایت می‌شود».
این عالم دین تأکید می‌کند که افراد عادی صالح ‌اند و نیاز است که کارمندان و مقام‌های دولتی موعظه‌های عالمان دین را در امر مبارزه با فساد بشنوند.
از سویی ‌هم شماری از عالمان دین در افغانستان، نهادهای عدلی و قضایی این کشور را متهم به ‌فساد کرده، تاکید می‌کنند که باید اول اصلاحات از خود این اداره‌های قضایی شروع شود.
این عالمان دین برای مبارزه با فساد، پیشنهاد می‌کنند که معاش کارمندان دولتی به ویژه دادستان‌ها اضافه شود که نخست دستگاه عدلی و قضایی از فساد پاک شود تا این نهادها بتوانند اداره‌های دیگر و جامعه را اصلاح کنند.
قاسم حلیمی، یکی از اعضای شورای علمای افغانستان تأکید دارد که «کارمندان دولتی که رشوه می‌گیرند، استدلال می‌‎کنند که معاش‌شان کم است، فرزند‌شان مریض است و یا می‌گویند که تمام اداره‌اش فاسد است، این استدلال‌های غیرانسانی، غیردینی و غیرقابل قبول است.»
کاهش حساسیت مردم:
مقام‌های دادستانی کل افغانستان نیز موجودیت فساد در نهادهای دولتی را می‌پذیرند و می‌گویند، فساد همه‌ی ساختارها را فلج کرده و علما و شهروندان باید در راستای مبارزه با این پدیده همکاری کنند.
فرید حمیدی، دادستان کل افغانستان تأکید می‌کند که در حال حاضر در افغانستان از فساد «قباحت‌زدایی» می‌شود و حساسیت اجتماعی نیز در برابر این پدیده کاهش یافته است.
دادستان کل افغانستان با توجه به جایگاه عالمان دین در بین مردم، از اهمیت نقش آن‌ها در مبارزه با فساد اداری یاد کرد. او به تلاش‌های اخیر عالمان دین برای آوردن صلح به افغانستان اشاره کرد و گفت صلح با فساد ممکن نیست.
او گفت که دولت به تنهایی و با مجازات افراد فاسد نمی‌تواند در این روند کامیاب شود و ضرورت به همکاری عالمان دین و مردم به خصوص در بخش پیش‌گیری از وقوع فساد است.
آقای حمیدی گفت: «مبارزه با فساد تنها با رویکرد عدلی و قضایی ممکن نیست؛ بلکه نفوذ صدای علما از منابر سبب می‌شود تا مفسدان به سمت فساد نروند.»
از سویی ‌‎هم سید حجت‌الله نجیح، رییس مجمع علمی وزارت ارشاد، حج و اوقاف می‌گوید که در گذشته‌ها کلمه «فساد اداری» ننگ شمرده می‌شد، اما اکنون متأسفانه به یک فرهنگ تبدیل شده است.
آقای نجیح تأکید می‌کند: «متأسفانه یکی از دلایل تبدیل فساد اداری به یک فرهنگ، تغییر نام آن به شیرینی، تحفه و هدیه است.»
او باور دارد که غیرسیاسی ماندن دستگاه عدلی و قضایی، یکی از راه‌حل‌های جدی مبارزه با فساد اداری و تأمین عدالت است.
حکومت افغانستان با برگزاری چنین نشست‌های عالمان دین، باور دارد که این قشر جامعه افغانستان به دلیل جایگاه خوب مردمی که دارند، می‌توانند تأثیر خوبی از طریق منبرها بر لایه‌های مختلف اجتماعی در امر مبارزه با فساد اداری بگذارند. اما شماری از عالمان دین افغانستان، این کار حکومت را استفاده ابزاری از عالمان دانسته و تأکید دارند، تا زمانی‌که اراده قاطع و برنامه عملی از سوی حکومت در امر مبارزه با فساد اداری وجود نداشته باشد، تبلیغات عالمان از طریق منبرها برای فساد‌پیشگان بی‌معنی خواهد بود.
علی شیر شهیر