مقام‌های وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین افغانستان اعلام کرده که نرخ بیکاری در این کشور نسبت به سال گذشته حدود ۲درصد افزایش یافته است.
فیض‌الله ذکی، وزیر کار افغانستان روز شنبه‌ی این هفته در یک نشست خبری گفت که بررسی‌های اخیر آنان نشان می‌دهد که با افزایش نیروی کاری در افغانستان، نرخ بیکاری نیز در این کشور حدود ۲درصد افزایش یافته است.
از سویی هم، مسوولان اتحادیه‌ی کارگران افغانستان می‌گویند که همه‌سال ۴۰۰ هزار نیروی جدید وارد بازار کار این کشور می‌شود. آنان تاکید دارند که اگر زمینه‌های کاری بیشتر برای این نیروهای کاری ایجاد نشود تا چند سال دیگر، افغانستان با بحران بزرگ بیکاری روبرو خواهد شد.
معروف قادری، مسوول اتحادیه‌ی کارگران به‌روز شنبه‌ی این هفته در کابل گفت: «افغانستان در بخش کار پیش از این نیز حاد‌ترین مشکل را داشت، اکنون هم این مشکل به‌صورت گسترده‌ای وجود دارد. متاسفانه برنامه‌های حکومت برای کاهش این چالش اثرگذار نبوده است و به‌جایی‌که بیکاری کم شود، همه‌روزه ما شاهد افزایش میزان بیکاری هستیم.»
بحران ۴ میلیون بیکار تا پنج سال آینده:
بانک جهانی در تازه‌ترین گزارشش گفته است که رشد کُند اقتصاد افغانستان و هم‌زمان با آن رُشد روزافزون جمعیت این کشور فشار زیادی را بر بازار کار این کشور وارد کرده است.
آمارهای این بانک نشان می‌دهد که هرسال به تعداد ۴۰۰ هزار نفر به شمار افراد تازه وارد به بازار کار در این کشور افزوده می‌شود، اما تنها نصف تعداد این رقم قادر به دریافت شغل در افغانستان هستند.
در گزارش بانک جهانی آمده است با آن که میزان رُشد اقتصادی افغانستان در نتیجه سرازیر شدن کمک‌های بین‌المللی به این کشور به طور قابل‌ملاحظه‌ی افزایش یافته، اما بااین‌حال طی چندین سال اخیر میزان اشتغال و کاریابی در این کشور محدود باقی‌مانده است.
بر اساس آمارهای این بانک در حال حاضر، بازار کار افغانستان بنا بر نِرخِ بُلند میزان بیکاری و آسیب‌پذیری فرصت‌های شغلی تحت فشار زیادی قرار دارد.
افزایش جمعیت جوان و روند رو به رُشد نیروی کار از یکسو و عدم توانایی در انسجام و فراهم‌سازی زمینه‌های شغل‌زایی در داخل و خارج این کشور از سوی دیگر، سبب شده که بیکاری نرخ بلندی در حدود ۲۰ درصد در این کشور داشته باشد. از سوی هم باور ها بر این است که دولت افغانستان به دلیل ناتوانی در اجرای پروژه‌ها، توانایی جذب بیکاران را ندارند و سکتور خصوصی نیز مایل به سرمایه‌گذاری در این کشور نیست. بااین‌وجود در حال حاضر هیچ راه‌حلی برای پایان دادن به معضل بیکاری در آینده‌ی نزدیک وجود ندارد.
با در نظر داشت چنین شرایطی برآورد که وزارت کار افغانستان دارد، میزان بیکاران این کشور تا ۵ سال آینده به ۴میلیون تن می‌رسد. فتاح احمدزی، سخنگوی وزارت کار افغانستان به خبرنامه گفت: « آمارهای ما نشان می‌دهد که تا پنج سال آینده چهار میلیون نفر در کشور احتیاج به کار دارند درحالی‌که هیچ برنامه‌ای برای جذب آنان به کار وجود ندارد، این اوج بحران خواهد بود.
عدم توانایی کار:
درحالی‌که افغانستان دارای نیروی انسانی جوان است اما شماری از آگاهان بخش اقتصادی تاکید می‌کنند که کیفیت پایین آموزش و تحصیلات عالی سبب شده که نظام تحصیلی نتواند نیروهای کار متخصص و مسلکی را برای بازار کار فراهم کند.
به باور آنان دانشجویانی که از دانشگاه‌ها فارغ می‌شوند، با مهارت‌های کاری مدرن، زبان و تکنالوژی معلوماتی موردنیاز در بازار کار آشنایی ندارند و نمی‌توانند کار پیدا کنند. در عین حال آنان تاکید می کنند که از سوی هم ملاحظات قومی، سمتی و مذهبی در افغانستان سبب شده که تعداد زیادی از نیروهای متخصص فرصت جذب در بازار کار افغانستان را ندارند.
عتیق‌الله نصرت، آگاه بخش اقتصادی و رییس عامل اتاق تجارت و صنایع افغانستان به‌خبرنامه گفت: نهادهای تعلیمی، فنی و مسلکی به‌اندازه کافی در افغانستان وجود دارد، اما برنامه‌های‌شان قسمی پیش می‌رود که در آن خواسته‌های سکتور خصوصی مدنظر گرفته نشده است. بنابراین هر دانش‌آموخته‌ی که آنجا آموزش می‌بیند، مهارت‌های لازم کاری را آموخته نمی‌تواند.
به باور این آگاهان بخش اقتصادی به دلیل عدم توانایی نیروهای کاری افغانستان، در حال حاضر در اداره و نهادی‌های مختلف دولتی و خصوصی این کشور، نیروهای زیاد کاری خارجی به معاش چند برابر مصروف کارند. این آگاهان تاکید می‌کنند تا زمان که زیربناهای کاری در افغانستان تقویت نشود، و نظام آموزش‌وپرورش و مرکزهای فنی و تخصصی توسعه نیابد، نه‌تنها که این نیروهای کاری جذب کار نمی‌شوند، بل‌که همه‌ساله به تعداد این بیکاران افزوده می‌شود.
پیوستن بیکاران به صفوف طالبان:
سران حکومت وحدت ملی افغانستان هنگام کارزار انتخاباتی‌شان به مردم وعده داده بودند کهیک میلیون شغل را در افغانستان ایجاد می‌کنند تا نیروی کار بتواند صاحب کار و درآمد شود، اما باورها بر این است که در عمل این وعده ها جنبه اجرایی نگرفته است.
در همین حال نهادهای دولتی بارها هشدار داده‌اند که به دلیل بیکاری و نبود برنامه‌های کاریابی، جوانان در روستاها توسط گروه‌های تروریستی استخدام می‌شوند و به هراندازه بیکاری افزایش یابد به همان اندازه شمار افرادی که به صفوف مخالفان مسلح دولت می‌پیوندند، بیشتر می‌شوند.
گزارش شده است که سال گذشته‌ی خورشیدی حدود ۳۰۰ جوان تحصیل‌کرده در ولایت قندز به دلیل فقر و بیکاری به صفوف طالبان پیوستند.
بر اساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت از شروع سال ۲۰۱۸ تا کنون یش از ۵۰ هزار مهاجر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند و بخش بزرگی این مهاجران بی‌کارند. آمارهای این سازمان نشان می‌دهد که از مجموع بیکاران افغانستان، ۷۴ درصد آن در مناطق روستایی زندگی می‌کنند.
نبود فرصت‌های کاری و مشکل امنیتی از چالش‌های اصلی شغل‌یابی مهاجران این کشور پنداشته می‌شود. بر اساس معلومات مرکز آمار افغانستان نرخ بیکاری در این کشور از ۳۵ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۴۰ درصد در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته است. بیشترین میزان بیکاری مربوط به شهرهای کابل، هرات، ننگرهار، قندهار و مزار شریف است.
با این وجود جوانان و کارگران بی‌سواد بیشترین آسیب را از این وضعیت متحمل شده‌اند. بر اساس گزارش‌های بانک جهانی در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، از میان سه جوان، بین سنین ۱۴ تا ۲۴، یکی از آنان بیکار بوده‌اند. گزارش‌های این بانک نشان می‌دهد که از مجموع ۴۰۰ هزار بیکار که همه‌ساله به بازار کار افغانستان افزوده می‌شود، سهم بیکاری جوانان ۴۶ درصداز کُل افراد بیکار افغانستان می‌باشد.
همچنین بر اساس این گزارش ۲۰ میلیون نفر از جمعیت ۳۵ میلیونی افغانستان با درآمد روزانه ۱.۵ دالر مجبور به گذران زندگی‌شان هستند.
علی شیر شهیر
Comments are closed.