از روزی که پروسه‌ای به نام صلح در افغانستان شروع شده است، حقوق مردم همواره زیر پا گذاشته شده و فراموش گردیده است. از نخستین روزهایی که رییس جمهور پیشین افغانستان، طالبان را برادران ناراضی خطاب کرد تا اکنون که همه چیز بدور از آگاهی عمومی و در پشت درهای بسته صورت می‌گیرد، نوعی دهن‌کجی به مردم افغانستان به خصوص به کسانی که بهترین فرزندان خویش را در این سرزمین از داده اند صورت می‌گیرد و همواره تکرار می‌گردد. دیروز بار دیگر در خبرها آمده بود که مذاکرات ایالات متحده با طالبان در دوحه قطر پس از دو روز توقف، دو باره، اما در پشت درهای بسته، آغاز شده است. این خبر می‌رساند که مسایلی در میان است که دو طرف نمی‌خواهند رسانه‌ای شود و در نهایت مردم از آن با خبر شوند. اکنون پرسش این است که چه چیزهایی در میان است که دو طرف از دانستن آن‌ها توسط مردم هراس دارند؟
گفته شده است که پیش‌نویس توافقنامه‌ای میان دو طرف تهیه شده است که در آن بر سر خروج نیروهای آمریکایی و گفتگوهای مستقیم میان حکومت افغانستان و طالبان نیز توافقاتی صورت گرفته است. در برخی از گزارش‌ها نیز آمده است که بخشی از توافقات در مورد مباره مشترک دو طرف با گروه‌های افراطی چون داعش است. به نظر می‌رسد مهم‌ترین بخش در توافقنامه دو طرف فعلی همین نحوه مقابله مشترک با داعش باشد. راز پنهان‌کاری نماینده خاص ایالات متحده در مورد جریان مذاکرات صلح نیز در همین نکته نهفته است. به نظر می‌رسد ایالات متحده اکنون خود را در آستانه بحران دیگری در افغانستان و جنوب آسیا می‌بیند. همان‌گونه که اما و اگرهای بسیاری در مورد نحوه شکل‌گیری گروه طالبان و سپس القاعده و اکنون گروه داعش وجود دارد، اکنون در پس پیشامدهای جدید نیز رازهایی نهفته است. رازهایی که همه از دانستن آن هراس دارند و نمی‌خواهند مردم نیز آن را بدانند.
اکنون ایالات متحده و طالبان هر دو گویا چیزهایی را می‌دانند و سناریوهایی را در پیش روی خویش دارند که حاضر نیستند دیگران از این سناریوها سر در بیاورند. گسترش افراطیت اسلامی در کشورهای خاورمیانه و جنوب آسیا در عین حالی که یک پروژه نسبتا طولانی مدت طراحی شده است، لایه‌های پنهانی دارد که هنوز برای مردم ناشناخته باقی مانده است. این ناشناختگی و اصرار بر پنهان ساختن استراتژی‌های قدرت‌های بزرگ، علاوه بر وجود توهم توطیه در ذهنیت انسان فقیر و زخم‌خورده، به بی باوری‌ها و بی‌اعتمادی‌های بسیاری دامن می‌زند.
در این میان اما دو نکته مسلم است: یکی این که همه مردم بدین باور رسیده اند که شعارهایی چون مبارزه با تروریسم و تشکیل جبهه جهانی علیه تروریسم، صرفا در راستای منافع ملی کشورهای منطقه و قدرت‌های بزرگ بوده است. ماهیت روابط بین الملل هنوز ماهیتی واقعگرایانه است و همه کشورها به منافع ملی خویش می‌اندشند، حتی اگر به قیمت نابودی یک کشور دیگر منجر گردد. اکنون نادیده انگاشتن همه ارزش‌های حقوق بشری و انسانی در پروسه صلح افغانستان و قربانی کردن همه ارزش‌ها به پای دیوهای مست دیوبندیه تنها با همین منطق قابل توجیه است. وگرنه گفتگو با گروهی که تا پریروز ده‌ها تن از نیروهای امنیتی افغانستان را در قول اردوی میوند هلمند به خاک و خون کشید و ده‌ها خانواده را داغدار کرد و خندیدن با قاتلان مردم، با چه منطق دیگری قابل پذیرش و توجیه‌پذیر است.
نکته دومی که باید همه آن را مسلم بپندارند این است که نادیده گرفتن مردم افغانستان در هر مرحله‌ای از مذاکرات صلح و تحمیل یک روند مبهم و گنگ بر مردم افغانستان، هم‌چنان عقیم خواهد بود و نتایج پرثمری در پی نخواهد داشت. خوش‌بینی‌های به وجود آمده در باره صلح در پی مذاکرات اخیر و نزدیک بودن صلح، تنها یک بلاهت سیاسی و یک توهم کودکانه است.
از همین رو دولت افغانستان تا کنون چانس بزرگی را برای خود رقم زده است که از این روند بدور مانده است. اگرچه حکومت نمی‌تواند به عنوان تنها نهاد مشروع و مسول بی‌تفاوت بماند. ولی همان گونه که تا کنون در این عرصه محتاط عمل کرده است، از این پس نیز نباید مانند شرکت‌کنندگان اجلاس مسکو از گفتگو با طالبان به وجود آید. ما در هر حال بار اصلی مبارزه با تروریسم و افراطیت را می‌کشیم و هر لحظه جوانان این سرزمین قربانی مبارزه با تروریسم می شوند. گویا تقدیر همین‌گونه رقم خورده است. پس چه بهتر که با شکل گیری تاریخ مبارزات ازادی‌خواهانه این سرزمین و مردم خویش مقتدرانه برخورد کنیم و در برابر خون‌های مردم افغانستان مسولانه رفتار کنیم. این تنها راه و یک فرجام نیک برای ما است.
Comments are closed.