دولت افغانستان این هفته یک هیأت بلندپایه را به قطر می‌فرستد. هدف سفر این هیأت، دیدار و گفت‌وگو با رهبری و اعضای دفتر گروه طالبان در این کشور است. ریاست هیأت دولت در این سفر را عبدالله عبدالله برعهده دارد. نماینده‌گان حکومت و سران احزاب و اقوام، عضو این هیأت هستند.
هم‌زمان از دوحه خبر می‌رسد که گفت‌وگوهای چند هفته اخیر بین نماینده‌گان دولت و طالبان، پیش‌رفت‌هایی داشته است. از جمله دو طرف موضوعات مورد علاقه خود برای بحث در دور تازه مذاکرات را تبادله کرده‌اند. نماینده‌گان طالبان پیشنهاد کرده‌اند که مذاکرات بین دو طرف از بحث روی تعدیل قانون اساسی و تشکیل یک کمیسیون مشترک در این باره آغاز شود. تعیین نقشه راه صلح و تشکیل دولت گذار، از موضوعات پیشنهادی نماینده‌گان دولت برای بحث با نماینده‌گان طالبان در دور تازه مذاکرات بوده است.
گروه طالبان قبلاً گفته بود که طرح صلح خود را ماه آینده اعلام خواهد کرد. این گروه پیش از این به دلیل نداشتن طرح برای صلح و آینده افغانستان مورد انتقاد بود.
دولت افغانستان مدت‌ها است که در تلاش برنامه‌ریزی برای انجام دیدار بین مقامات بلندپایه دو طرف است. پاکستان قبلاً وعده داده بود که زمینه چنین دیداری را فراهم می‌کند. این وعده هم به غنی و هم به کرزی داده شده بود.
رییس جمهور غنی باری در گفت‌وگو با قمر جاوید باجوا، رییس ستاد مشترک ارتش پاکستان، از او خواسته بود که زمینه دیدارش را با رهبری گروه طالبان، فراهم کند. این گفت‌وگو در بیستم ثور امسال در کابل انجام شد. هدف غنی از این دیدار آن بود که حدود و ثغور مطالبات گروه طالبان از دولت را روشن کند. با این حال، این کار تاکنون نشده است.
قرار بود که عبدالله در رأس یک هیأت عالی‌رتبه در اوایل ماه سرطان به قطر برود. بعدتر گزارش شد که این سفر به دلیل توافق نکردن دو طرف روی موضوعات مورد بحث، به تعویق افتاده است. سفر پیش روی عبدالله به قطر احتمالاً به انجام رساندن همان سفری است که قبلاً برای اوایل ماه سرطان برنامه‌ریزی شده بود.
برای سفر عبدالله به قطر می‌توان موضوعات متنوع مرتبط به صلح را پیش‌بینی کرد. این موضوعات می‌تواند از تلاش برای اثبات نیت یک‌دیگر برای صلح تا تبادله دیدگاه درباره چگونه‌گی عبور از بن‌بست مذاکرات، تعیین حدود و ثغور مطالبات یک‌دیگر و توافق روی شروع بحث‌ها درباره موضوعات پیشنهادی دو طرف را شامل شود. با این وصف، موضوع اصلی مورد بحث در این سفر اعلام نشده است.
چیزی که واضح است، این است که برنامه دیدار هیأت‌های بلندپایه دولت و طالبان در پی تشدید خشونت‌ها و با دخالت مستقیم کشورهایی مثل امریکا، قطر و سازمان ملل متحد، تنظیم شده است. سایر کشورها، از جمله پاکستان، روسیه، چین، ترکیه، آلمان و ناروی هم در تسهیل این دیدار کمک کرده‌اند. نماینده ویژه قطر در امور مبارزه با تروریسم و میانجی‌گری، هفته پیش به کابل آمده بود و برای تسهیل این دیدار با مقامات افغان گفت‌وگو کرد. فرستاده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان نیز به تازه‌گی به قطر رفته است تا دو طرف را برای از سرگیری مذاکرات کمک کند.
طبق گزارش هشت صبح، آخرین اظهارات جو بایدن درباره افغانستان، برنامه خروج نیروهای بین‌المللی از این کشور تا پایان ماه آگست تکمیل می‌شود. به این ترتیب، چیزی نزدیک به یک‌ونیم ماه تا پایان این مهلت زمان باقی مانده است. تلاش جامعه جهانی آن است که طرف‌های جنگ افغانستان پیش از آن‌که نیروهای بین‌المللی به طور کامل این کشور را ترک کنند، باید به توافق برسند.
در اوج جنگ، برنامه‌ریزی گفت‌وگو بین مقامات دولت و طالبان در یک سطح بلندتر، یک خبر امیدوارکننده است. از جمله حامد کرزی روز گذشته به مردم نوید داد که مذاکرات «جدی» بین دو طرف در آینده نزدیک آغاز می‌شود. عبدالله نیز گفته است که امکان یک فرصت برای مذاکره در یک سطح بلند فراهم شده است. انتظار می‌رود که قفل مذاکرات بین دولت و طالبان با تلاش‌های جاری جهانی و سفر هیأت بلندپایه دولت افغانستان به قطر گشوده شود.
قضیه افغانستان راه‌حل نظامی ندارد. تمام کشورهای همسایه، قدرت‌های منطقه‌ای و بازی‌گران بزرگ جهانی در این باره اتفاق نظر دارند. از این‌رو، دولت و طالبان نباید تلاش کنند که ابزار نظامی را برای حل قضیه افغانستان اختیار کنند. نتیجه این انتخاب تاکنون چیزی جز ویرانی و تباهی نبوده است. دولت و طالبان دو واقعیت جامعه افغانستان هستند. امکان بقای یکی و حذف دیگری موجود نیست. لذا در گشودن قفل مذاکرات برای صلح و پایان جنگ نباید تأخیر کرد. مقامات عالی دولت و طالبان این بار باید مذاکرات صلح را به مسیر اصولی آن هدایت کنند. مردم در انتظار صلح هستند و نباید مردم را با لجاجت و خودخواهی ناامید کرد.
اینکه چرا قفل مذاکرات صلح باز نمیشود و امیدواری ها برای صلح مصداق عینی نمی یابد؛ سوالی است که همه منتظر پاسخ اند و دست های کشور های دور و نزدیک را علاوه بر دولت و نیروهای جنگی طالبان، در آن دخیل میدانند.
Comments are closed.