حدود یکونیم ماه پس از توقف مذاکرات، هیأتهای مذاکرهکننده دولت و طالبان دوباره به میز مذاکره بازگشتند. طرفهای گفتوگوکننده تایید کردند که رییسان و شماری از اعضای هیأتهای مذاکرهکننده دولت و طالبان با هم دیدار کردهاند و در این جریان، بر ادامه مذاکرات و تهیه اجندا تاکید شده است. همزمان با از سر گیری مذاکرات، دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد یا «یوناما» از افزایش تلفات غیرنظامیان در جریان مذاکرات خبر داده است. براساس یافتههای این نهاد، درصدی تلفات غیرنظامیان در ربع چهارم سال ۲۰۲۰، نسبت به عین زمان در ۲۰۱۹ افزایش داشته است. بدین ترتیب آغاز مذاکرات صلح در دوحه نتوانسته است از میزان تلفات غیرنظامیان بکاهد. افزون بر این، طالبان مسوول ۴۵ درصد تلفات غیرنظامیان خوانده شدهاند. گروه طالبان اما نتیجه گزارش یوناما را «ناقص» و نحوه گزارشدهی آن را «سلیقهای» عنوان کرده است. حکومت در سهم خود معتقد است که طالبان مسوولیت بیشتر تلفات غیرنظامیان را برعهده دارند، زیرا زمینه را برای فعالیت گروههای تروریستی فراهم کردهاند. یوناما در حالی دوباره انگشت انتقاد را به سوی طالبان گرفته است که توافقنامه صلح این گروه با امریکا هماکنون زیر ذرهبین اداره بایدن قرار دارد. امریکا گفته است که در این جریان، برخی از موارد از جمله ادامه خشونتها از سوی گروه طالبان را ارزیابی میکند.
دقیق ۳۸ روز پس توقف مذاکرات، دولت و طالبان دوباره به میز مذاکره روی آوردهاند. هیأت مذاکرهکننده دولت در قطر شامگاه دوشنبه، چهارم حوت، تایید کرد که رییسان و شماری از اعضای هیأتهای دولت و طالبان در دوحه دیداری داشتهاند. در این دیدار، طرفها بر ادامه مذاکرات صلح بینالافغانی تاکید کردهاند. افزون بر این، تصریح شده است که باید گروههای کاری نشستها در مورد تهیه موضوعات اجندا را ادامه دهند. طالبان نیز با نشر یک توییت، از سرگیری مذاکرات صلح را تایید کردند. محمدنعیم، سخنگوی دفتر سیاسی این گروه در قطر گفت که این نشست در «فضای خوب» برگزار شده است.
هیأت مذاکرهکننده دولت در سومین نشست تقویت اجماع صلح، بر «دوام قاطعانه مذاکرات» تاکید کرد. محمدمعصوم استانکزی، رییس هیأت مذاکرهکننده دولت، روز سهشنبه، پنجم حوت، در این نشست مجازی گفت که مذاکرات باید به گونه «منطقی» و براساس «اولویتهای افغانها» به پیش برود. او افزود: «در جریان مذاکرات نشان دادیم که میتوانیم بر مشکلات فایق آییم و باید این روند را قاطعانه ادامه بدهیم.» به گفته آقای استانکزی، اعضای هیأت مذاکرهکننده دولت برای بحثهای اسلامی در مورد مسایل مربوط به آن همواره آمادهاند و اعضای زن در هیأت مذاکرهکننده نیز توانستهاند «ارتباطات موثر» را با زنان کشورهای اسلامی ایجاد کنند. این در حالی است که نمایندهگان کشورها و سازمانهای بینالمللی در جریان این نشست بر ادامه مذاکرات و توقف خشونتها تاکید کردهاند.
مذاکرات حال غیرنظامیان را بدتر کرده است
همزمان با از سرگیری مذاکرات صلح، دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان یا «یوناما» از افزایش خشونتها در جریان مذاکرات صلح خبر داده است. براساس یافتههای این نهاد، سه هزار و ۳۵ غیرنظامی در جریان سال گذشته میلادی کشته و پنج هزار و ۷۸۵ غیرنظامی دیگر زخمی شدهاند. یوناما گفته است که هرچند خشونتها در جریان سال ۲۰۲۰ در مقایسه با سال ۲۰۱۹ حدود ۱۵ درصد کاهش یافته، اما برخلاف آن، ربع چهارم سال گذشته میلادی (که مذاکرات بینالافغانی را در بر میگیرد) خلاف توقعات، برای غیرنظامیان در مقایسه با عین زمان در ۲۰۱۹ خونینتر بوده است. یوناما در این گزارش خود، از افغانستان به عنوان مرگبارترین مکان برای غیرنظامیان یاد کرده است.
مبتنی بر آمارهای یوناما، تلفات غیرنظامیان در سال ۲۰۲۰ به تدریج افزایش یافته و در ماههای آخر آن، به اوج خود رسیده است. بدین ترتیب ۵۲۴ کشته و ۸۲۳ زخمی در ربع اول سال، ۷۴۰ کشته و یک هزار و ۳۸۸ زخمی در ربع دوم سال، ۸۴۰ کشته و یک هزار و ۶۷۳ زخمی در ربع سوم سال و ۸۹۱ کشته و یک هزار و ۹۰۱ زخمی در ربع چهارم سال گذشته میلادی ثبت شده است. در مهمترین موارد، ۳۶ درصد تلفات غیرنظامیان در نتیجه جنگهای زمینی و ۳۴.۵ درصد تلفات غیرنظامیان برخاسته از ماینهای تعبیه شده بوده است. در جریان درگیریها ۸۷۲ تن کشته و دو هزار و ۲۸۲ تن دیگر زخمی شدهاند. در انفجارها نیز ۸۷۲ غیرنظامی کشته و دو هزار و ۱۷۰ غیرنظامی دیگر زخمی شدهاند. در ادامه قتلهای هدفمند، حملات هوایی، مواد منفجره باقیمانده از جنگ و دیگر موارد، دلایل تلفات خوانده شده است.
یوناما گفته است که طالبان در ۴۵ درصد تلفات، نیروهای امنیتی در ۲۲ درصد، عناصر نامشخص مخالف دولت در نُه درصد، داعش در هشت درصد و نیروهای بینالمللی، گروههای طرفدار دولت و نیروهای نامشخص طرفدار دولت در یک درصد حملات نقش داشتهاند. براساس یافتههای یوناما، شمار کشتهگان از سوی طالبان ۱۱ درصد افزایش داشته است. افزون بر این، آمار تلفات ناشی از قتلهای هدفمند نیز در مقایسه با سال ۲۰۱۹ حدود ۴۵ درصد بیشتر شده است. در کنار این موارد، تلفات برخاسته از حملات هوایی نیروهای امنیتی ۱۲۵ درصد افزایش داشته است که در واقع بلندترین آمار از آغاز بررسیهای سالانه یوناما (۲۰۰۹) شمرده میشود. مبتنی بر این آمار، ارقام تلفات زنان در خشونتها نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۱۳ درصد بیشتر شده است و در کنار تلفات کودکان، ۴۳ درصد مجموع تلفات غیرنظامیان را احتوا میکند.
طالبان اما این گزارش یوناما را «سلیقهای» خوانده و آن را «ناقص» عنوان کرده است. به گفته این گروه، نتایج این بررسی با طالبان شریک شده بود، اما «نگرانیها، معلومات دقیق و جزییات واقعی» این گروه «مراعات نشده است». شورای امنیت ملی نیز در واکنش به نشر این گزارش، گفت که در جمعآوری ارقام «دقت کامل» صورت گیرد. به گفته این شورا، طالبان مسوولیت بیشتر تلفات را عهدهدارند، زیرا زمینه فعالیت برای دیگر گروههای تروریستی را در کشور فراهم کردهاند.
این آمارها در حالی نشر میشود که در جریان پنج ماه از آغاز مذاکرات صلح، تنها نزدیک به ۵۰۰ غیرنظامی در نتیجه حملات هدفمند پایتخت کشته یا زخمی شدهاند. پیشتر حکومت جدید امریکا اعلام کرده بود که توافقنامه دوحه را ارزیابی میکند تا تعهد طالبان به کاهش خشونتها، قطع روابط با گروههای تروریسی و سهم معنادار این گروه در صلح مشخص شود. بدین ترتیب قرار است امریکا در مورد خروج نیروهایش از افغانستان نیز پس از بازنگری توافقنامه تصمیم بگیرد. حسیب بهش

مطلب قبلی
مطلب بعدی
Comments are closed.