صلح آبرومندانه، صلح قدرتمندانه است

اگر دولت از آغاز، اقتدار و مشروعیت اش را بر پشتوانه مردم بنا می کرد، امروز شاهد روندی آبرومندانه، مشروع و مقتدرانه از صلح با طالبان بودیم.

عبدالرب رسول سیاف؛ از رهبران جهادی گفته است که در مذاکرات صلح با طالبان باید آبروی ملت و دولت حفظ شود.

آقای سیاف گفته است: “همانطوری که مردانه وار در میدان مقاومت ایستاده بودیم امروز مردانه در میدان صلح هم وارد می‌شویم؛ صلح خواست و ضرورت مردم ماست.”

او گفت که مردم افغانستان صلحی آبرومند می‌خواهند؛ صلحی که منجر به قطع جنگ شود و تمامیت ارضی و وحدت ملی در کشور حفظ شود.

او تاکید کرد: ما هم باید آبروی ملت و دولت را در مذاکرات حفظ کنیم با جناب کرزی و اشرف غنی و دوستان دیگر گپ روان (گفتگو جریان دارد) است؛ امیدواریم که کاروان صلح یکی شود و آرمان ملت به سر برسد.

توصیه خیراندیشانه آقای سیاف ممکن است ناشی از درد و دلسوزی او نسبت به دولت و مردم افغانستان باشد؛ اما این توصیه برای آنکه زمینه های عملی پیدا کند و محقق شود، نیاز به اقداماتی دارد که باید دولت انجام دهد.

تا زمانی که دولت نسبت به روند صلح، نگاهی انحصارگرایانه و قومی داشته باشد و آن را در خدمت اهداف و منافع و مطامع شخصی و قبیله ای ارباب قدرت قرار دهد و از تبدیل شدن آن به یک فرایند فراگیر و همه شمول ملی، پیشگیری نماید، هم عزت دولت در آن مخدوش می شود و هم منافع و مصالح ملت زیر پا می گردد؛ زیرا در نتیجه، دیگر جریان های سیاسی بیرون از قدرت هم در عملی متقابل، سعی می کنند همان رویه ای را در پیش بگیرند که حکومت پیشتر دنبال کرده است. آنها برای گشودن کانال های تازه و مستقل برای گفتگو با طالبان، تلاش خواهند کرد؛ تلاشی که بی تردید، حاکمیت و مشروعیت دولت را تضعیف خواهد کرد، عزت و اعتبار و اقتدار آن را مخدوش می سازد و مانع از شکل گیری یک روند بزرگ ملی و فراقومی در این زمینه می شود.

به این ترتیب، آبرو و عزت دولت و ملت در روند صلح، نیازمند برقراری رابطه ای معقول و معنادار و مسؤولانه و عادلانه میان دولت و ملت است. تا زمانی که دولت همچنان تلاش می کند جزئیات روند صلح را از دیدرس مردم و حتی جریان های سیاسی بیرون از دایره قدرت، دور نگه دارد و آن را انحصاری سازد، نمی توان به تحقق صلحی آبرومندانه و مبتنی بر عزت ملی، امیدی داشت.

یکی دیگر از لازمه های تحقق صلح آبرومندانه و عزتمندانه، ورود و ظهور دولت به این روند از موضع قدرت است. دولت باید در این روند، حرف اول و آخر را بزند و این طالبان و سایر بازیگران هستند که باید به اصول و چارچوب هایی گردن بگذارند که دولت به آنها مشروعیت و اعتبار می بخشد. این مهم زمانی صورت می گیرد که دولت اول اینکه در چارچوب قانون اساسی، تصمیم بگیرد و عمل کند و ثانیا منبع اقتدار خود را نه از سفارتخانه های غربی، نیروهای خارجی و دستگاه های دیپلماسی قدرت های بزرگ؛ بلکه مستقیما از ملت و پشتوانه های مشروع ملی بگیرد.

تحولات جاری در روند صلح نشان می دهد که دولت تا زمانی که قدرت خود را بر میزان رضایت و حمایت قدرت های خارجی، استوار کرده است، مجبور است طبق قواعدی بازی کند که آن قدرت ها برایش تعریف می کنند. در حال حاضر، قاعده بازی این است که زلمی خلیلزاد بدون حضور و اطلاع دولت افغانستان، پشت دروازه های بسته با نمایندگان بلندپایه طالبان، گفتگوهای فشرده و مفصلی را روی چشم انداز آینده سیاست و امنیت افغانستان انجام دهد؛ اما کابل همچنان برای این مذاکرات، عنصری بیگانه و نامحرم و نامطلوب تلقی شود و بیرون از دایره گفتگوها باقی بماند.

این در حالی است که اگر دولت از آغاز، اقتدار و مشروعیت اش را بر پشتوانه مردم بنا می کرد، امروز شاهد روندی آبرومندانه، مشروع و مقتدرانه از صلح با طالبان بودیم؛ روندی که در آن، دولت نه تنها در آن حضور می داشت؛ بلکه بر آن مالکیت و مدیریت می کرد و با اراده و اقتدار مبتنی بر حمایت ملی، خطوط و رؤوس روند صلح را تعیین می نمود.

با اینهمه هنوز برای برای تغییر مسیر دولت و بازیگران سیاسی، فرصت هست. روند صلح در مراحل حساس و سرنوشت سازی به سر می برد و در این مرحله، دولت و مردم افغانستان نیازمند همکاری و همگرایی فراقومی و فراجناحی فراگیر اند تا اجازه ندهند که اراده خارجی ها، طالبان و رژیم های حامی آن گروه، به صورت یکجانبه بر مردم افغانستان تحمیل شود.

علی موسوی