موج اول صلح خواهی که پس از شروع تلاش های نماینده خاص ایالات متحده زلمی خلیلزاد شروع شد و متعاقب آن اجلاس مسکو صورت گرفت، اکنون کم کم فروکش کرده است و موضع گیری های سیاستمداران و جناح های سیاسی کمی عقلانی تر شده است. پس از مذاکرات شش روزه نماینده الات متحده و نمایندگان طالبان در قطر، اکثر جناح های سیاسی احساس کردند که از کاروان صلح عقب مانده اند و با شروع تلاش برای اجلاس مسکو، همه سعی کردند که خود را در این اجلاس برسانند. متاسفانه در این اجلاس خیلی از سیاسیون افغانستان که ادعای بنیانگذاری نظام جدید و ادعای مالکیت روندهای جدید را دارند، از بسیاری از ارزش هایی که در زمره خطوط قرمز مردم افغانستان به شمار می روند، گذشتند.
صداهای متعارض و متنقاضی که در اجلاس مسکو از زبان گروه ناهمگون مقابل طالبان برآمد، علاوه بر این که در کلیت خود نوعی عقب نشینی آشکار از منافع ملی و اظهار عجز در برابر دشمن دیرینه بود، نوعی هیجان صلح زودرس را نیز به همراه داشت. در این اجلاس به طور مشخص سخن از حکومت موقت به میان آمد که به معنای واقعی کلمه پیشنهاد عصر تاریکی و نگون بختی برای مردم افغانستان بود. در این اجلاس یکی گفت که طالبان هم حکومت اسلامی می خواهند و ما نیز به دنبال حکومت اسلامی هستیم. حتی صراحت داشت که گفته شد تنها مورد اختلافی «جمهوریت» نظام است که در باره آن نیز مذاکره می کنیم! کسانی هم بودند در کنفرانس مسکو که گفتند اول صلح می کنیمَ، بعد در باره مواد قانون اساسی با طالبان مذاکره می کنیم. برخی هم جو زده شدند و اظهار داشتند که دیدگاه طالبان در باره زنان و حقوق بشر بسیار تغییر کرده است و اکنون می توان با آن ها صلح و مذاکره کرد.
کسانی که در اجلاس مسکو با افتخار شرکت کردند، اکنون پس از دو هفته حضور در مسکو، کمتر در رسانه ها ظاهر می شوند و در جلسات خصوصی شان اظهار ندامت کرده اند. هم چنین آنان در افکار عمومی نیز با موجی از ناخرسندی و حتی نفرت عمومی استقبال شدند. اکنون که نزدیک به دو هفته از موج اول کاسته شده و ما وارد موج دوم شده ایم و تازه کمی سر هوش آمده ایم، می فهمیم که بسیاری از آن حرف ها نوعی عقب نشینی در برابر دشمن تروریست بوده است.
عدی ای نیز بودند که در اجلاس مسکو شرکت نکرده بودند، اما احساس می کردند که دچار خسران شده اند و از کاروان صلح عقب مانده اند. این طیف نیز به شدت دنبال راهی بودند که بتوانند خود را به این کاروان برسانند. در مجموع موجی از هیجان باعث شده بود که برخی کار نظام و حکومت افغانستان را خاتمه یافته تلقی کنند. اما در این گونه افراد و جناح ها اکنون خرسند هستند که فرصت حضور در مسکو برای شان میسر نشده است و آن را یک چانس تلقی می کنند.
این آگاهی و تنبه بعد از اجلاس شامل کشورهای منطقه و همسایگان افغانستان نیز می شود. کشورهای تامین کننده سهولت های سفر نمایندگان طالبان در پایتخت های شان نیز تازه فهمیده اند که با ورود یک گروه از آدم هایی که هنوز نام شان در لیست سیاه ملل متحده قرار دارد، برای آن ها هزینه هایی دارد. مخصوصا این که نمایندگان طالبان بدون پاسپورت و اسناد لازم برای سفرهای بین المللی، مانند دیپلمات هایی رسمی کشورها و با مصونیت کامل دیپلماتیک، از سوی این کشورها پذیرایی گردیده اند.
در مجموع به نظر می رسد که اکنون همه فهمیده اند که اگر صلح بدون در نظرداشت نظام سیاسی، قانون اساسی و دستاوردهای سال های اخیر افغانستان به پیش برده شود، نوعی قمار بر سر همه هست و بود مردم افغانستان خواهد بود. خوش بختانه اکنون آن موج هیجانی که به راه افتاده بود، فروکش کرده و تصمیمات نیز عاقلانه شده است. اکنون پس از دو هفته از اجلاس مسکو، تازه موج تازه ای به خصوص از سوی شبکه های زنان و جوانان به راه افتاده است که خواهان رعایت خطوط قرمز مردم افغانستان هستند. از نگاه آنان نظام سیاسی موجود، قانون اساسی، دستاوردهای سال های اخیر و نهادهای اساسی دولت به خصوص نهادهای امنیتی کشور از خطوط قرمزی هستند که هیچ کسی در این سرزمین حاضر نیست که بر سر آن ها معامله و یا مذکره صورت گیرد.
محمد هدایت
Comments are closed.