نقش و تاثیر کشاورزی در اقتصاد افغانستان

کشاورزی مهمترین بخش اقتصاد پایدار افغانستان می باشد، در اقتصاد افغانستان بخش کشاورزی نقش مهمی در رشد اقتصادی، ایجاد شغل، کاهش فقر، امنیت غذایی دارد. کشاورزی به استثنای(اقتصاد خشخاش) تقریبا یک چهارم  تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد. بیش از 80 درصد از جمعیت کشور و نزدیک به 90 درصد از افراد فقیر در مناطق روستایی زندگی می کنند و کشاورزی نقش مهمی در معیشت این افراد دارد. به عنوان مثال در سال 2010-2011 کشاورزی برای 49 درصد ازهمه ی  خانوار شغل ایجاد درآمد کرده است که از این میان 30 درصد از افراد کشاورزی به عنوان منبع اصلی درآمدشان بوده است. همچنین 40 درصد از شاغلین کشور در بخش کشاورزی مشغول فعالیت می باشند(چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم که معادل 3.2 تا 3.4 میلیون نفر می باشد.)
اگر چه در سال 2012-2013 به دلیل بازسازی پس از جنگ باعث افزایش رشد چشمگیری در بخش خدمات بودیم که نزدیک به 53.5 درصد از تولید ناخالص داخلی را شامل می شد .اما انتظار می رود با کاهش و یا قطع کمک های جامعه جهانی در دوران بعد انتقال، بخش خدمات نیز با کاهش شدیدی در تقاضای خود روبه رو باشدبنابراین زیاد قابل اتکا نمی باشد.
بخش صنعت یک بخش فعال و پرجنب وجوشی نیست و فقط 12.8 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد.و به سختی بر روی رشد واقعی در یک دهه اخیر تاثیر گذاشته است.ه دلیل سال های طولانی که در جنگ های داخلی بوده و البته بی کفایتی دولت مردان نتوانسته پیشرفت های خوبی در زمینه های اداره کشور،ساخت ماشین الات کشاورزی، به کنترل درآوردن مرزهای کشور و استفاده درست از منابع طبیعی عظیم کشور که باعث ظهور مشکلات بسیار زیادی بر دولت و مردم جامعه افغانستان شده است.
رشد اقتصادی، ایجادشغل و امنیت غذایی از جمله مسائل مهم در یک دهه آینده برای مردم افغانستان می باشد.بانک و دولت جمهوری اسلامی افغانستان معتقدند که کشاورزی و توسعه روستایی بر رشدفراگیر موثر می باشد.از این رو نیاز به یک سرمایه گذاری بلند مدت استراتژیک می باشد.
از آنجایی که صنعت در افغانستان در مراحل نخستین دوران رشد خود می باشد و شغل هایی که در بخش معدن ایجاد می شود معمولا نیازمند کارگران ماهر و نیمه ماهر می باشد لذا همین امر باعث شده است که کشاورزی هنوز به عنوان یکی از بخش های اصلی رشد اقتصادی و بکارگیری نیروی کار در آینده باشد.
همان طور که در چارچوب توسعه ملی کشاورزی مشخص شده است چارچوب استراتژیک دولت در کشاورزی دارای 4 ستون اصلی می باشد:
الف- تولید و بهره وری: بازسازی اقتصاد از طریق توسعه ی زنجیره  ارزش ها. ب-منابع طبیعی: تغییرات مدیریتی در وزارت کشاورزی. ج- آبیاری.د- کشاورزی. 
نقش کشاورزی در اقتصاد افغانستان: بخش کشاورزی هنوز به عنوان یکی از مهمترین و تاثیر گذارترین بخش ها در رشد اقتصادی می باشدبه طوری که بیش ازنصف 8.3 درصدرشد اقتصادی که در سال 2012 نسبت به سال 2011 داشته ایم مربوط به بخش کشاورزی بوده است.بیش از 90 درصد صنعت افغانستان و بیشتر صادرات افغانستان بستگی به تولیدات کشاورزی می باشد.آمار رسمی نشان می دهد که صادرات بیشتر (خشکبار،میوه و سایر مشتقات مربوط به کشاورزی بوده است که تقریبا 5.5 درصد از تولید ناخالص داخلی را سال 2012-2013 را تشکیل داده است)
قبل از جنگ های داخلی،  افغانستان در غذا خودکفا بود اما امروزه، کشور واردات چشمگیری را در موادخام غذایی(مخصوصا گندم)، گوشت و دیگر محصولات دامی دارد. وابستگی زیاد به مواد غذایی وارداتی نه تنها باعث خروج ارز از کشور می شود بلکه باعث کشور در معرض افزایش ریسک امنیت غذایی در عصری که قیمت های مواد غذایی در حال تغییراست شود.
علی رغم افزایش در سهم بخش خدمات در تولیدات ناخالص داخلی، بخش کشاورزی هنوز هم به عنوان کلیدی رشد اقتصاد در افغانستان باقی مانده است که این اهمیت از طریق تاثیر روی تقاضای جمعی و نیز اهمیت آن به عنوان تامین کننده مواد لازم برای بخش تولیدی می باشد.  رشد اقتصادی در افغانستان در برابر عوامل بیرونی آسیب پذیر و بسیار شکننده و بی ثبات می باشد.  کشاورزی در افغانستان به دلیل وابستگی شدید آن به محصولات للمی در برابر تغییرات اقلیمی و صدمات ناشی از آب و هوا بسیار اسیب پذیر می باشد، رشد اقتصادی بسیار شکننده بوده و می رود تا به سرنوشت مشابه با سرنوشت بخش کشاورزی دچار گردد با توجه به این که حدودا 80 درصد نفوس در مناطق روستایی زندگی می نمایند و 38درصد نیروی کار به منظور فراهم آوری معیشت در بخش زراعت مشغول هستند آسیب پذیری اقتصاد محلی در برابر تاثیرات جوی تاثیرات به سزایی روی آسیب پذیری و کاهش فقر دارد. رشد اقتصادی در افغانستان بنابرین بلا تکلیفی در پروسه انتقال سیاسی و امنیتی در سال 2014-2013 به پیمانه وسیع کاهش یافته است.
کشاورزی به عنوان یک بخش کلیدی در رشد آینده افغانستان
کشاورزی پتانسیل خوبی برای رشد دارد و ارتباط بسیاری با کاهش فقر و ایجاد شغل چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستیقیم دارد. افغانستان در کشاورزی و تولیدات دامی به صورت سنتی رفتار می کند اما در این سه دهه اخیر به دلیل جنگ های داخلی  آسیب های جدی را به زیر ساخت ها کشور وارد کرده است به طوری که تولید امروزمحصولات کشاورزی به اندازه نصف محصولات قبل از جنگ نمی باشد. اطلاعات نشان می دهد که قسمت قابل توجهی از زمین های قابل کشت به علت کمبود آب دست نخورده باقی مانده است و همچنین 63 درصد از کشاورزان از کود،سموم دفع آفات و… استفاده نمی کند و فقط تعداد کمی از آنها می توانند اطلاعات یا مشاوره هایی در مورد بهبهود محصولات کشاورزی و دامی داشته باشند.
حداکثر کردن رشد اقتصادی نیازمند سرمایه گذاری بیشتر در گسترش زمین های آبی، بهبود انتقال شبکه های آب رسانی و مدیریت آب ها در مزرعه و توسعه خدمات برای بکارگیری دانش وتکنولوژی است.
انتظار می رود که به وسیله افزایش بهره وری در کشاورزی افغانستان می تواند باعث افزایش نرخ رشد تولید ناخالص داخلی تا 5.8 درصد به طور متوسط در ده سال آینده باشد.
چشم انداز کشاورزی برای ایجاد شغل: پویایی رشد آینده افغانستان در گرو سرمایه گذاری در بخش معدن و کشاورزی می باشد.اما معدن یک فعالیت سرمایه بر می باشد که شغل کمتری تولید می کند که شاید بین 10تا 20 هزار شغل تا سال 2020- حتی در بهترین حالت معادن افغانستان به طور مستقیم 100 تا 125 هزار شغل در 10 سال آینده ایجاد می کند.این در مقایسه با کشاورزی که 400تا 500 هزار شغل ایجاد کند عدد کمتری می باشد.همچنین معدن نیازمند کارگران ماهر و نیمه ماهر می باشد و منافع مستقیمش برای زنان،مناطق روستایی فقیر،بی خانمان و.. کمتر می باشد.
کشاورزی از چهار طریق می تواند باعث ایجاد شغل بیشتر شود
الف-گسترش زمین های آبیاری برای تولید غلات که تقریبا می تواند بین 80-90هزار شغل ایجاد کند.
ب-آبیاری زمین های قابل کشت برای تولید محصولات می تواند 33 تا 60درصد شغل بیشتر در هر هکتار نسبت به حالتی که دیمی باشد ایجاد کند.
ج-کاشت محصولات باغی به جای گندم می تواند سه برابر یا حتی چهار برابر در استخدام افراد در هر هکتار بیشتر باشد.
د-حمایت دسترسی به اعتبار،بازارها،ترویج محصولات باغی با ارزش و تولیدات فراورده های دامی و ایجاد فرصت برای مشارکت زنان
عمده ترین استراتژی و سیاست های کشاورزی ملی: الف-تولید و بهره وری: افزایش تولید و بهره وری محصولات و دام از طریق تهیه تحقیقات بهتر و گسترش خدمات و ارتقای استفاده از ورودی ها.
هدف: حرکت افغانستان به سمت خودکفایی در محصولات کشاورزی و گسترش تولید محصولات نقدی برای مواه با تقاضای داخلی و صادرات و بهبود عرضه تویلدات حیوانی برای غذا و صنایع دستی.بهر حال دولت تمرکز خود را بر روی غلات و حبوبات و محصولات صنعتی ،باغبانی علمی،دام داری،آبیاری و حمایت از تولیدات عشایر انجام داده است.
ب-بازسازی اقتصاد:  از طریق توسعه زنجیره ی ارزش.
1-حمایت از تولیدکنندگان، خرده فروشان و سازمان های تجاری.
2-خدمات مالی برای توسعه کشاورزی.
3-ارزش افزوده. 
4-کنترل کیفیت و امنیت محصولات کشاورزی وتولیدات.    
5-بازاریابی و ارتباط بازار. 
6-اجاره زمین های کشاورزی.