یکی از کارهای اساسی که در افغانستان کمتر به آن توجه صورت گرفته است. نوسازی زیربناهای اقتصادی است. بارها حکومت افغانستان نسبت به بی توجهی به انجام پروژه های بزرگ ملی مورد انتقاد کارشناسان و تحلیلگران قرار گرفته است. میلیاردها دالر از سوی جامعه جهانی به افغانستان سرازیر شد، اما بیشترین این کمک ها به امورات روزمره و به منظور رفع نیازمندی های شهروندان به مصرف رسید. البته در کشورهای پس از جنگ معمول است که به نیازهای اولیه مردم اهمیت داده می شود؛ اما در افغانستان تمام امورات تحت تأثیر جنگ قرار گرفت و اغلب کمک ها در راستای امنیت و جلب رضایت مخالفان مسلح به مصرف رسید.
در این میان مسأله اساسی و مهمی که به فراموشی سپرده شد، توجه به پروژه های کلان، هزینه بر؛ اما سود آور برای افغانستان بود. بندسلما یکی از بزرگترین برنامه های زیربنایی در افغانستان است که خوشبختانه با کمک کشور هند روی دست گرفته شد و با وجود فرازها و فرودهای زیاد، با حضور سران دو کشور افغانستان و هند به بهره برداری سپرده شد.
این سد در 170 کیلومتری شمال شرق هرات و درمسیر دریای هریرود در ولسوالی چشت احداث گردیده است. ذخیره اصلی بند با 20 کیلومتر طول و 3 کیلومتر عرض، ظرفیت 640 میلیون متر معکب آب را دارد. بند سلما علاوه بر تأمین آب مورد نیاز برای بیشتر از 75 هزار هکتار زمین کشاورزی، ظرفیت تولید سالانه 42 مگاوات برق را نیز دارا می باشد.
بند سلما بزرگترین پروژه کشور هندوستان برای بازسازی افغانستان نیز هست که با ارزش 300 میلیون دلار احداث شده است. احداث این بند در زمان دولت محمد داوود خان در سال 1976 به کمک هند آغاز شد و نزدیک به بیست و پنج فیصد کار آن تکمیل شده بود؛ اما روند ساخت آن به دلیل جنگ ها و درگیری‌های داخلی متوقف شد. در سال 2004 بار دگر موضوع ساخت بند سلما مورد بحث قرار گرفت و بالاخره حکومت تصمیم گرفت که کار بند سلما را به عنوان نخستین برنامه سازندگی خود آغاز نماید. دولت هندوستان یکبار دیگر تعهد کرد که این بند را بازسازی کند و در سال 2006 رسمآ کار این پروژه را شروع کرد.
اگر چه کار این پروژه باید تا سال 2009 تکمیل می شد ولی نظر به مشکلات امنیتی و لوجستکی افتتاح آن تا حالا به تعویق افتاد. به خاطر همین مشکلات هزینه های ساخت بند افزایش یافت، اما کشورهند تمام هزینه های احتمالی اضافی را نیز تعهد کرد. عزم کشورهند به تعهد همه هزینه ها، رؤیای بهره برداری از این سد بزرگ را به واقعیت نزدیکتر کرد.
کار ساخت این سد اگرچه با مشکلات امنیتی زیادی مواجه شد، اما تکمیل آن پس از چندین سال تأخیر، تحول بزرگی را در اقتصاد ولایت هرات به وجود می آورد. برخی از کارشناسان البته نگران مسایل حاشیه ای طرح های بزرگ آبی هستند که این گونه مسایل به هر حال نباید عزم حکومت را نسبت به انجام این گونه پروژه ها سست کند. اگر افغانستان به دلیل حاکمیت نظام های ظالم، فاسد و بی کفایت نتوانسته است از منابع سرشار آبی اش استفاده کند و این آب ها در طول سال ها رایگان به کشورهای همسایه سرازیر شده و آب آشامیدنی و زراعتی آنها را تأمین کرده است، به این معنا نیست که دیگر تا ابد حق نداشته باشد که از آب های خود بهره ببرد. افغانستان در چوکات حقوق بین الملل حق دارد تا از تمامی ظرفیت ها و داشته های ملی اش در راستای توسعه اقتصادی کشور نفع ببرد و هیچ کشوری حق انتقاد، مداخله و ممانعت از چنین طرح ها را در افغانستان ندارد. این سد دستاورد بزرگی برای دولت افغانستان به حساب می آید. تکمیل این سد از یک طرف دوستی افغانستان و هند را ماندگار می سازد و از سوی دیگر روشنایی و انکشاف اقتصادی و توسعه زراعت را برای این بخش از کشور به ارمغان می آورد. ( زکی)
Comments are closed.