نقش جوانان در حکومت داری خوب

نقش جوانان در حکومت داری خوب

مقدمه :
افغانستان کشوریست که از حدود ۳۰ میلون نفوس آن ۶۳٪‌ را جوانان تشکیل می دهد . این قشر که در واقع ستون فقرات این جامعه را می سازد، با و جود اینکه در چند سال پسین به ویژه بعد از سال 1381 کار های درخور توجه در عرصه های تعلیم، تحصیل، کار، مشارکت، صحت، ورزش، تساوی جنسیتی و . . . از سوی دولت افغاستان صورت گرفته است، اما تا هنوزهم مشکلات بسیار جدی چون بیکاری، اعتیاد، مهاجرت ها غیر قانونی، خشونت، نبود امکانات کاری، فقر و . . . دامنگیر شان می باشد.
دولت افغاستان با تدوین قوانین و مقرره های متعدد و با طرح و عملی نمودن برنامه های مشخص در عرصه های مختلف زمینه ی کار و فرصت برای جوانان را فراهم نموده و نیز حمایت قاطع در بخش های مختلف به این نسل و جود دارد .
در واقع می توان جوانان کشور را رهبران اصلاح و تغییر لقب داد، این قشر آگاه در چند سال گذشته در پروسه های کلان ملی چون انتخابات ها، دفاع از کشور، حمایت از تمامیت ارضی و منافع ملی،‌ به احتزاز در آوردن پرچم سه رنگ کشور در بازی های منطقه یی و جهانی در عرصه های مختلف ورزش، نقش اساسی و کلیدی را ایفا نموده اند.
در این کوتاه نوشته می خواهیم در رابطه به نقش جوانان در حکومت داری خوب، بحث کوتاه نماییم .
چنانچه روشن است، در بحث حکومت داری خوب مؤلفه های اساسی و بنیادین چون ( مشارکت، قانون گرایی، شفافیت، احساس مسوولیت، اجتماع آراء‌، تساوی، سودمندی و کار آیی،‌ پاسخ گویی و نگرش استراتیژیک ) نقش محوری دارند و اینها در واقع عناصر شکل دهنده ی یک حکومت خوب به شمار می روند . با توجه به ویژه گی های که یاد کردیم، نقش جوانان را در این راستا، چنین می توان به صورت مثبت به بررسی گرفت :
الف) در عرصه ی سیاسی
ب) در عرصه ی اجتماعی – فرهنگی
ح) در عرصه ی اقتصادی
د) در عرصه ی مشارکت مدنی
ه)‌ در بخش اصلاحات و حکومت داری خوب
و)‌ در بخش حکومت داری الکترونیک
ز)‌ در بخش مبارزه با فساد اداری
ح) دربخش انتقال مدیریت و رهبری به جوانان
حالا به صورت فشرده در مورد، شاخصه های یادشده بحث می نماییم، اما پیش از آن ویژه گی ها و توانایی های بالقوه ی جوانان را به بررسی می گیریم ، هرگاه این توانایی های بالقوه که درست همانند پتانسیل نیروند و با ارزش تلقی می شود، به توانایی بالفعل تبدیل شود، و زمینه های این تغییر از سوی حکومت و دولتمردان فراهم شود، ما شاهد تحول و دگرگونی کلیدی در عرصه های مختلف خواهیم بود .

اما شاخصه های که جوانان دارا اند:
１- دسترسی آنها به دانش و علوم، تعداد زیادی از جوانان متخصص، دوکتورا، ماستر و لیسانس داریم .
２- دسترسی آنها به فن آوری معلوماتی .
３- تعهد آنها نسبت به کشور و مردم و مبارزه ی جدی در برابر فساد.
４- توانایی فزیکی و انرژی قابل ملاحظه ی آنها .
الف) در بخش سیاسی :
از ارکان اساسی سیاست داخلی کشور موضوع صلح و امنیت ، انتخابات، مبارزه بافساد و حاکمیت قانون است، جوانان با بسیج شدن می توانند در تامین امنیت و اعمار صلح و حمایت از نیروهای امنیتی، ‌در شفافیت پروسه ی انتخابات، در مبارزه علیه فساد اداری و در راستای حاکمیت قانون نقش اساسی داشته باشند .
با بسیج سازی این قشر بالنده که بالاتر از ۶۰٪ نفوس کشور را تشکیل می دهند، می توان به درستی در برابر فساد مبارزه کرد، تجربه ثابت ساخته که جوانان در پی نقض قوانین نیستند، از اینرو اینها می توانند در قسمت حاکمیت قانون نیز سهم فعال داشته باشند . دست های این قشر پاک، به فساد آلوده نیست و هر آن در تلاش اند که از راه مشروع از طریق قانون به درجه های عالی کمال برسند، با نهادینه شدن این موضوع و موقع دادن به جوانان حاکمیت قانون را شاهد خواهیم بود .
انتخابات که یکی از مولفه های اساسی دموکراسی است، بدون حضور جوانان کم رنگ می باشد، این جوانان اند که بر ضد تخلف و تقلب ایستاده گی نموده و جلو هر نوع قانون شکنی را می گیرند و در افشا سازی متخلفان جدی بوده و از طریق وسایل ارتباط جمعی به کمترین وقت اقدام می نمایند .
ب) در عرصه ی اجتماعی – فرهنگی :
جوانان با ایجاد نهاد های مدنی و با راه اندازی کمپاین های داد خواهی در برابر قانون شکنی ها و ظلم همواره ایستاده گی نموده اند . خوشبختانه در چند سال گذشته ما شاهد تعداد زیادی نهاد های مدنی فعال، خود جوش و موثر بوده ایم که همه توسط جوانان ایجاد و رهبری گردیده است، در صورتیکه نیروی قوی مدنی و فعال توسط جوانان در یک کشور نضج گیرد و قوی شود، ما شاهد برپایی و نهادینه شدن حکومت داری خوب خواهیم بود.
در عرصه های فرهنگی نیز امروزه بالاتر از ۹۰٪ مدیریت رسانه های خصوصی و شبکه های اجتماعی در دست جوانان است، با درایت کامل و با جسارت و جدیت خارق العاده هر آن در برابر بی کفایتی ها ایستاده شده و زمینه ی مشارکت تفکر، اند یشه و دیدگاه خود و هم نسلان خود را وسیله شده اند، پس حضور پر رنگ جوانان در عرصه ی فرهنگی – رسانه یی نیز می تواند در شکل گیری، تقویت و نهادینه شدن حکومت داری خوب ممد واقع شود .
ج) در بخش اقتصادی :
امروزه رهبری یک تعداد زیادی از بخش های اقتصادی (دولتی و سکتور خصوصی ) در دست جوانان است، شبکه های مخابراتی ، شرکت های هوایی، با نک داری ها و . . .
که با دقت و توجه و دانش لازم این قشر، ما شاهد دستاورد های خوبی در عرصه ی اقتصادی کشور بوده ایم .
در صورتیکه از لحاظ اقتصادی ما به خود کفایی برسیم ، میزان صادرات نظر به واردات بیشتر شود و با استفاده ار معیار های پذیرفته شده ی دانش اقتصادی تولیدات خود را عیار سازیم ، که جوانان خوشبختانه این توانایی را دارند، گام استوار و اساسی دیگری را در بخش حکومت داری خوب گذاشته ایم .

د) در عرصه ی مشارکت مدنی :
از اینکه جوانان در (۱۳) سال گذشته دارای تحصیلات عالی گردیده و به دانش های روز خود را آراسته ساخته اند، در عرصه ی مشارکت مدنی نیز تا اندازه ی دخیل گردیده اند . گر چند مشکلات جدی و بزرگ تا هنوز هم فرا راه شان قرار دارد، اما با مبارزه و دور یک محور ( منافع ملی ) جمع شدن آنها می توانند هم زمینه ساز مشارکت مدنی بیشتر خودشان و نیز با عث تقویت پروسه ی حکومت داری خوب گردد.
ه )‌در بخش اصلاحات :
جوانان در واقع رهبران اصلاح و تغییر اند، امروزه دیدگاه دولت جمهوری اسلامی افغانستان این است که زمینه ی انتقال مدیریت سیاسی را به جوانان مساعد سازد، ما در رده های مختلف و در هرسه ارکان دولت ( اجراییه، مقننه و قضاییه) و نیز در سکتور خصوصی حضور پر رنگ رهبران و مدیران موفق جوان را شاهد هستیم و این روند خود باعث تقویت حکومت داری خوب می شود .
و )‌در بخش حکومت داری الکترونیک :
یکی از مولفه های اساسی حکومت داری خوب ، حکومت داری الکترونیکی و حق دسترسی به اطلاعات است، چون جوانان به فن آوری معلوماتی نظر به اشخاص بزرگ سال، دسترسی کامل دارند می توانند این پروسه ی حیاتی را خوب مدیریت کنند ، بناَ در حکومت داری الکترونیک جوانان می توانند به صورت کامل دخیل باشند، پروسه ی توزیع شناسامه های برقی که در واقع یک پروسه ی ملی و سر نوشت ساز است، به گونه ی مثال، همه توسط جوانان مدیریت می گردد . و به همین گونه دسترسی به اطلاعات همین اکنون زیر انگشتان دستان جوانان قرار دارد . در کمترین وقت بزرگترین مسایل توسط جوانان به وسیله ی شبکه های اجتماعی همگانی می شود .
پس نقش جوانان در حکومت داری خوب از طریق دخیل بودن آنها در حکومت داری الکترونیک خیلی اساسی و جدی پنداشته می شود .
ز) در بخش مبارزه علیه فساد اداری :
یکی از چالش های کلان که فرا راه حکومت داری خوب قرار می داشته باشد، بحث فساد اداری است، از اینکه جوانان اکثراَ قشر تعلیم یافته و تحصیلکرده اند و جداَ در برابر فساد قرار دارند،‌ با بسیج و یکی شدن شان می شود به این لکه ی ننگ خاتمه داد .
جوانان می توانند با راه اندازی حرکت های مدنی،‌ تدویر سیمینار ها، راهپیمایی ها و مبارزه از طریق شبکه های اجتماعی با قاطعیت در برابر این پدیده ی شوم ایستاده شوند، زیرا پیامد منفی فساد اداری زیاد تر متوجه جوانان می باشد .
ح) انتقال مدیریت و رهبری به نسل جوان :
یکی از اهداف اساسی حکومت و حدت ملی در واقع انتقال مدیریت و رهبری به نسل جوان است ، که این امر در گزینش چندین وزیر کابینه، معینان، والیان و . . . در سطوح مختلف بوده است، با تقویت این روند ما شاهد تقویت پروسه ی حکومت داری خوب خواهیم بود .
نتیجه :
آنچه گفته آمدیم به این نتیجه می رسیم که نقش جوانان در حکومت داری خوب با دخیل سازی آنها در مولفه های اساسی حکومت داری خوب از طریق ( مشارکت آنها، نقش دادن آنها در شفاف سازی پروسه های کلان و ملی، نقش دادن جوانان در قانون گرایی، انگیزه دادن به جوانان برای بیشتر مسوولیت احساس نمودن، تساوی همه جانبه و نیز موثریت و کارآیی )‌می توان گام های اساسی به سوی حکومت داری خوب که خواسته ی تمامی شهروندان کشور است، گذاشت، اگر دولتمردان ، به این مهم توجه داشته باشند و مدیریت این بحث را بیشتر از پیش درک نمایند و با سرمایه گذاری بالای نسل جوان و واگذاری و انتقال مدیریت، رهبری و مسوولیت های بزرگ به آنها زمینه ی توسعه ، انکشاف و پیشرفت را مساعد ساخته و دین ملی و تاریخی خود را نیز ادا می نمایند .

سید مصطفی سعیدی
نویسنده و استاد دانشگاه