کنفرانس دوروزه کشورها و سازمان‌های بین المللی حمایت‌کننده افغانستان با تعهد مالی قابل ملاحظه برای چهارسال آینده افغانستان در حالی پایان یافت که تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها بیشتر مبتنی بر کاهش قابل توجه کمک‌های جامعه جهانی بود. حتی برخی‌ها از قطع کمک‌های جهانی به افغانستان به دلیل فساد گسترده و ناکامی دولت افغانستان در انجام تعهدات خود در قبال جامعه جهانی سخن می‌گفتند. اما جامعه جهانی نشان دادند که افغانستان را تنها نمی‌گذارند و در کنار مردم افغانستان برای پیشرفت و حفاظت از ارزش‌های حقوق بشری ایستاده خواهند بود. در مورد کمک‌های سخاوتمندانه جامعه جهانی به افغانستان چند نکته حایز اهمیت است که باید دولت افغانستان به گونه جدی مد نظر قرار دهد:
یک. با توجه به مشکلاتی که در روند کاری حکومت و عدم موثریت کافی کمک‌های گذشته و نیز به دلیل مشکلاتی که در راستای مبارزه با فساد هنوز وجود دارد برخی از تحلیل گران بر این باور بودند که شاید در کنفرانس جنیوا جامعه جهانی افغانستان را تنها بگذارند و کمک‌ها برای توسعه افغانستان قطع گردد. بن‌بست در روند مذاکرات صلح و تقویت گروه طالبان در این روند در طی دو سال اخیر و توافقنامه ایالات متحده با این گروه مبنی بر مشارکت دادن آن در قدرت آینده کشور، باور فوق را تقویت می کرد. اما برخلاف این انتظار جامعه جهانی نشان دادند که تعهد کافی برای توسعه افغانستان وجود دارد. بدون تردید تداوم کمک‌های جهانی برای افغانستان دولت افغانستان را برای آینده دلگرم‌تر می‌کند و از نگاه افکار عمومی نیز نوعی تضمین برای حرکت‌های بعدی و به مثابه حفاظت از دستاوردهای افغانستان است.
دو. نکته حایز اهمیت و مهم نحوه مصرف کمک‌های جامعه جهانی از سوی دولت افغانستان و دونرهای بین المللی است. متاسفانه باید اذعان کنیم که در چگونگی مصرف و موثریت کمک هم در جانب دولت در سال های گذشته مشکلات جدی وجود داشته است و هم در جانب دونرهای بین المللی که پول را عمدتا در اختیار موسسات قرار می‌دهند و نظارت کافی بر نحوه عملکرد این موسسات وجود ندارد. به همین خاطر مصارف به نام مردم افغانستان صورت می‌گیرد ولی حیف و میل شدن آن کمک‌ها موجبات دلسردی کشورهای حمایت‌کننده را فراهم می‌سازد. در این زمینه هم دولت و هم کشورهای کمک‌کننده باید در نحوه مصرف و پالیسی‌های خود تجدید نظر جدی کنند. بدون تردید در این زمینه علاوه بر شاخص‌هایی که جامعه جهانی تعیین کرده اند، دولت نیز شاخص‌ها و معیارهای خاص خود را داشته باشد که موثریت، توزیع عادلانه، انکشاف متوازن، بهبود وضع زنان و اقشار آسیب پذیر، رشد ارزش‌های حقوق بشری و تقویت حاکمیت قانون بخشی از شاخص‌ها و معیارهای مصرف کمک‌های جامعه جهانی باید باشد.
سه. کمک جامعه جهانی برای دولت مستقر نوعی شکست برای طالبان است و موقعیت سیاسی این گروه را تضعیف خواهد کرد. اکنون نوبت دولت افغانستان است که از این موقعیت استفاده کرده و بخشی از ضعف‌هایی را که بر آن تحمیل گردیده است جبران کند. بدون شک جبران آسیب‌هایی که بر افغانستان از طریق تقویت طالبان تحمیل گردیده است تنها با رشد ارزش‌های مشترک و تقویت اجماع سیاسی و هم‌صدایی همه جناح‌ها بر محوریت منافع ملی صورت می‌گیرد. آن‌چه متاسفانه دیروز صورت گرفت و روند رای اعتماد به نامزدوزیران از سوی خانه ملت متوقف گردید سبب دلسردی جامعه جهانی و شکاف بیشتر خواهد شد. رای اعتماد اعضای ولسی جرگه به ده تن از اعضای کابینه یک انتباه درست از شکل گیری اجماع سیاسی به وجود آورده بود و مردم افغانستان را امیدوار کرد. اما با سخنان معاون اول ریاست جمهوری و واکنش تند ولسی جرگه بار دیگر مناسبات میان قوای مجریه و مقننه تیره شد. از سوی دیگر در روزهای گذشته کنایه‌ها و سخنان تند از سوی چهره‌های سیاسی به آدرس همدیگر فرستاده شده است و زمینه شقاق و نفاق بیشتر را فراهم می‌کند و همدلی و هم‌صدایی را آسیب می‌زند و در نهایت سبب رشد مخالفان نظام و طالبان می‌گردد.
در مجموع کمک‌های سخاوتمندانه جهان در عین حالی که آینده را به نحوی تضمین می‌کند، وظیفه و مکلفیت دولت را نیز افزایش می‌دهد. این کمک‌ها بدون شک از مالیات شهروندان کشورهای دوست و همکار افغانستان تامین می‌گردد و برای کشورهای کمک‌کننده هزینه‌های سنگین اجتماعی و سیاسی دارد. به همین خاطر توجیه این کشورها برای مردمان شان دشوار است. اکنون نوبت دولت افغانستان و موسسات مصرف‌کننده است که از این فرصت به گونه درست و در راستای توسعه افغانستان و بهبود وضعیت زندگی مردم استفاده کنند. م. هدایت
Comments are closed.