مذاکرات صلح افغانستان میان طالبان و امریکایی ها زمانی ماهیت جدی به خود گرفت که وزیرخارجه امریکا اعلام نمود که اگرمذاکرات به همینگونه پیش برود تا دوهفته دیگراو نیز در جمع مذاکره کنندگان در دوحه می پیوندد.
این سخن آقای پمپئو بدان معنا است که توافقات اساسی میان امریکا و طالبان روی سرنوشت صلح افغانستان به وجود آمده است. چون سکوت معنا دار سه روز آخر مذاکرات بیانگرآن بود که بطور کلی روی خروج نظامیان امریکایی و ضمانت طالبان به مبدل نشدن افغانستان به کشور صادر کننده تروریسم برای امریکا و غرب، توافق شده است و فقط میخواهند که نحوه اعلام آنرا با ابهت جلوه دهند و برای بالا رفتن وزن سیاسی این توافقات، وزیر خارجه امریکا به دوحه می آید تا بر این توافقات رنگ و لعاب بین المللی بدهد و قبل از آن وزرای خارجه روسیه، ازبکستان نیز از محضر ملا غنی برادر در دوحه استفاده بردند. اما چیزی که بسیار جالب بود اینکه وزیر خارجه امریکا هنوز طالبان را تروریست میداند و اینک با همین تروریستان میخواهد مذاکره کند. انهم در سطح سکاندار سیاست خارجی بزرگترین ابر قدرت دنیا؛ برای اینکه مستند تر سخن گفته باشیم. از قول بی بی سی بخوانید:
– آقای پمپئو در پاسخ به سوالی در گردهمایی “کشاورزان آینده آمریکا” گفت: “هیات ما مشغول گفتگو با تروریستان طالبان در افغانستان است و تلاش دارد نتیجه این مذاکرات به افغانستانی بیانجامد که در آن جنگ و خشونت پایان یافته باشد، تهدیدی به ایالات متحده نباشد و کشوری باشد که در آن حقوق اساسی هر شهروند افغانستان احترام شود.”
دیگر شبهه ای باقی نمانده است که امریکایی ها بیرون میشوند و طالبان بر اهرم های قدرت تکیه میزنند. اما هیچ یک از سیاستمداران افغانستان – داخل و خارج – طرحی برای چگونگی قدرت گیری طالبان ارایه نمی کنند. طالبان چگونه می آیند؟ بر مناطق زیستی و فرهنگی شان متمرکز میشوند و یا اینکه سلطه شان را بر کل افغانستان می گسترانند؟ شریک قدرت میشوند و یا کل قدرت را قبضه میکنند؟ سرنوشت دستاوردهای 18 ساله چه میشود؟ با حقوق زنان و کودکان چگونه برخورد میگردد؟
و از این قبیل دهها سوال دیگر…؟
اما ازدید من انتخابات ریاست جمهوری به تعویق می افتد و قبل از پوره شدن دوره کاری دولت غنی، حکومت موقت تشکیل میشود و این حکومت زمینه ساز مشارکت طالبان خواهد شد. یا در انتخابات و یا طی یک جرگه سراسری. لذا غنی با دم و دستگاه خود در فرایند های بعدی نقشی نخواهد داشت و همین اکنون هم مصداق های عینی آن در طی این مذاکرات به مشاهده رسیده است. -شاید ماموریت اش تکمیل شده باشد و جست و خیزهای این روزهایش ممکن بازی بیش نباشد- اما سوال اساسی هنوز باقی میماند که:
جوامع محروم افغانستان در قبال آمدن و یا یورش طالبان، با چه راهکاری میتواند، از خود دفاع نماید؟
هرگونه مقابله نظامی نه در توان این جوامع است و نه هم حمایت ملی و بین المللی را باخود دارد. لذا بلا درنگ باید در یک گستره کلان سیاسی وارد عرصه شد. صلح با طالبان اکنون یک امر اجتناب ناپذیر است. اما این مصالحه باید در چوکات یک اداره فدرال شکل بگیرد. این همان طرحی است که سال ها جناب لطیف پدرام مطرح نموده است. مهار طالبان در مناطق فرهنگی و جغرافیای زیستی شان تنها در چهارچوب یک اداره فدرال میسر است و بس. این جبهه با توجه به اوضاع شتابنده سیاسی افغانستان، باید به سرعت و با دقت ایجاد گردد.
علی تقوایی
Comments are closed.