صلح؛ یعنی پایان خشونت و آغاز زیست جمعی مسالمت آمیز

مردم افغانستان نزدیک به چهاردهه را در ناامنی، جنگ، مهاجرت و خشونت های گسترده دیگر گزرانده و ضرر و زیان جنگ را با تمام وجود خود احساس کرده اند. بنابراین جای شگفتی نخواهد بود که بگوییم، مردم افغانستان از جنگ، برادرکشی و خونریزی و پیامدهای زیانبار آن به ستوه آمده و خواهان صلح و آرامش در کشور می باشند. به همین دلیل شهروندان کشور همواره از روند صلح حمایت و از مذاکره با مخالفان مسلح دولت استقبال کرده اند.
با این حال مردم افغانستان خواهان شفافیت دو موضوع مهم در پروسه صلح با مخالفان مسلح دولت اند:
اول؛ وقتی ما از صلح سخن می گوییم، منظور کدام صلح است؟ صلحی که آتش بس و نهایتا ختم جنگ میان دو طرف را دربر داشته باشد؟ یا صلحی که امکان زیست مسالمت آمیز را در پرتو آزادی، عدالت و برابری به صورت پایدار فراهم سازد؟
دوم؛ بهایی که در برابر صلح پرداخته می شود، چیست؟ آیا می توانیم به بهانه این که هدف نهایی ما صلح است، از همه دستاوردهای خود صرف کنیم؟ می توانیم مفاهیم دموکراسی، عدالت، حقوق شهروندی و تکثرگرایی را در عوض به دست آوردن صلح نادیده بگیریم؟
مردم افغانستان همانطوری که از ناامنی و جنگ طولانی مدت خسته و بیزار شده اند، به همان میزان به آزادی و عدالت دلبسته هستند و آن را با تار و پود وجود خود گره زده اند. مردم برای آزادی وعدالت سال ها مبارزه کرده و در این راه ملیون ها قربانی داده اند؛ بنابراین تحت هیچ شرایطی حاضر نیستند، دستاورد های حداقلی در راستای آزادی و عدالت در افغانستان را از دست بدهند.
از جانب دیگر مردم کشور خواهان صلح واقعی هستند و نه صلح ظاهری و مؤقتی که مبنایش بر امتیازگیری و باج خواهی استوار باشد. صلح باید ریشه های اصل آزادی، تکثرگرایی و عدالت را تقویت کند و گروه هایی که به روند صلح می پیوندند باید به قانون احترام داشته باشند و از شایسته سالاری حمایت کنند و وحدت و همدلی مردم را مبنای سیاست ها و برنامه های خود قرار دهند.
در جریان صلح گروه های مسلح باید شاخه های نظامی خود را منحل سازند و سلاح های خود را تمام و کمال به حکومت افغانستان تحویل دهند.
آن دسته گروه هایی که روزها در بالاترین رتبه های دولتی کار کنند و شب ها با شورشیان خدمت کنند و در طرح های عملیاتی و نقل وانتقال سلاح و مواد انفجاری نقش ایفا نمایند، نمی توانند شریک صادق صلح برای مردم افغانستان باشند.
از دیدگاه مردم گروه ها تنها زمانی می توانند که به صلح آری بگویند که اول؛ نظام سیاسی فعلی را به رسمیت بشناسند. دوم؛ بر زیست برابر با سایر شهروندان کشور تن دهند.
بنابراین برخی اصول و ارزش هایی که در این سال ها مورد پذیرش قرار گرفته و با معیارهای دینی و فرهنگی نیز همخوانی دارند، هرگز قابل گذشت و معامله نیستند. زیرا آن اصول و ارزش ها در واقع پایه و اساس نظام سیاسی و محور وحدت، همدلی و همزیستی مسالمت آمیز طیف های اجتماعی در افغانستان را تشکیل می دهند. نادیده گرفتن آنها به معنای بربادی تمامی تلاش ها، فداکاری ها، رنج ها و محنت هایی است که در طی سال های متمادی صورت گرفته و مساوی با هدر رفتن خون میلیون ها نفری است که جان شان را به منظور بارور ساختن درخت آزادی و عدالت فدا کرده اند.
پس صلح واقعی، صلح در چوکات قانون و ارزش های دموکراتیک که تأمین کننده آزادی های اساسی، عدالت و برابری برای شهروندان باشد، خواست واقعی و همیشگی مردم را تشکیل می دهد.

حفیظ الله زکی