انتقاد حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان از زلمی خلیلزاد، فرستاده‌ی ویژه امریکا برای صلح افغانستان، تاکنون واکنش‌ها و انتقادهای گسترده‌ای را در پی داشته، اما دفتر شورای امنیت ملی و ارگ ریاست‌جمهوری در مورد این که اظهارات آقای محب دیدگاه رسمی دولت افغانستان است یا خیر، پاسخ روشن نمی‌دهد.
حمدالله محب در حاشیه‌ی نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد، روز پنج‌شنبه (۲۳ حوت) در صحبت با خبرنگاران در امریکا گفت که زلمی خلیلزاد به دنبال منافع شخصی‌اش است و تلاش دارد با ایجاد حکومت موقت، خود در رأس آن قرار گیرد. محب با ذکر اینکه زلمی خلیلزاد در گذشته دست‌کم دوبار می‌خواسته خود را برای ریاست‌جمهوری افغانستان نامزد کند، گفته: «ما فکر می‌کنیم یا آقای سفیر نمی‌داند چه می‌کند، یا اینکه چیز دیگری در سر دارد.»
مشاور امنیت ملی افغانستان همچنان از شیوه‌ی مذاکرات میان نمایندگان امریکا و نمایندگان طالبان در قطر –که تاکنون پنج دور آن برگزار شده است- انتقاد کرده و گفته است که در این مذاکرات هیچ «شفافیتی» وجود ندارد.
محب افزوده که زلمی خلیلزاد در مورد مذاکرات امریکا با گروه طالبان، با حکومت افغانستان مشورت نمی‌کند و معلومات کمی به دولت ارائه می‌شود: «ما تنها بخش‌های کوچک معلومات در مورد این مذاکرات را به‌دست می‌آوریم… آخرین افرادی که در مورد این مذاکرات آگاه می‌شوند، ما هستیم.»
به دنبال اظهارات مشاور امنیت ملی افغانستان، وزارت خارجه امریکا آقای محب را احضار کرد و حمله به خلیلزاد را حمله بر وزارت خارجه امریکا خواند. دیوید هیل، معاون سیاسی وزارت خارجه امریکا در دیدار با حمدالله محب هشدار داد که این اظهارات روابط دو طرفه بین امریکا و افغانستان و همچنان روند صلح را با چالش مواجه می‌کند.
پس از آن دفتر شورای امنیت ملی افغانستان احضار آقای محب از سوی وزارت خارجه امریکا را رد کرد و گفت که ملاقات آقای محب با دیوید هیل، از قبل برنامه‌ریزی شده بود و جز دیدارهای رسمی آقای محب در جریان این سفر بود.
یک روز پس از اظهارات مشاور امنیت ملی افغانستان دونالد ترمپ، رییس‌جمهور امریکا و مقام‌های ارشد امنیتی این کشور در مورد افغانستان جلسه‌ی سری برگزار کرده است. خبرگزاری اسوشیتدپرس گزارش کرده است که این جلسه روز جمعه (۲۴ حوت) در اتاقی به‌نام «تانک» در مقر وزارت دفاع امریکا یا پنتاگون برگزار شده است.
در تازه‌ترین واکنش، سفارت امریکا در کابل با نشر اعلامیه‌ای گفته که دیوید هیل در ۱۴ مارچ آقای محب را احضار کرد تا دیدگاه‌های که از رویکرد امریکا برای صلح در افغانستان انتقاد می‌کند و به حمدالله محب نسبت داده می‌شود را رد کند. در اعلامیه‌ی سفارت امریکا آمده: «معین سیاسی وزارت خارجه با اشاره به همکاری‌های درازمدت امریکا به افغانستان، تعهد ما را به ثبات و شرکت کامل دولت افغانستان در روند صلح بیان کرد.»
زلمی خلیلزاد در تازه‌ترین اظهاراتش گفته که مأموریت امریکا و ناتو در افغانستان به گونه‌ی مشترک پیش برده می‌شود و اگر امریکا افغانستان را ترک کرد، با ناتو یکجا ترک می‌کند. آقای خلیلزاد روز شنبه، ۲۵ حوت با نشر توییتی در صفحه‌ی رسمی‌اش گفت که کار مشترک با ناتو و دیگر متحدان امریکا برای این کشور در اولویت قرار دارد و همه باهم برای صلح و امنیت افغانستان کار می‌کنند.
ریاست‌جمهوری و شورای امنیت چیزی نمی‌گویند
در داخل افغانستان برخی‌ها می‌گویند که ممکن اظهارات آقای محب دیدگاه رسمی دولت نباشد و او بدون مشوره با ریاست‌جمهوری و رهبری دولت، از عمل‌کرد نماینده‌ی ویژه امریکا انتقاد کرده باشد.
خواستیم پاسخ این پرسش را که اظهارات حمدالله محب، دیدگاه رسمی دولت افغانستان است یا خیر و قبلاً در مورد محتوای اظهارات او، با رییس‌جمهور و رهبری دولت مشوره شده بود یا خیر، از دفتر شورای امنیت ملی و ارگ ریاست‌جمهوری بپرسیم، اما این دو نهاد حاضر به مصاحبه رسمی نمی‌شود، و صرف دفتر شورای امنیت ملی می‌گوید که آقای محب مشاور امنیت ملی افغانستان است و به نمایندگی از افغانستان در نشست سازمان ملل شرکت کرده بود.
ارگ ریاست‌جمهوری می‌گوید که باید از خود آقای محب پرسیده شود و آقای محب روز دوشنبه، ۲۷ حوت به کابل می‌آید و در رابطه به آن اظهارات جواب می‌دهد.
شاه حسین مرتضوی، معاون سخن‌گوی ریاست‌جمهوری در پاسخ به این پرسش که در مورد اظهارات مشاور امنیت ملی، با رییس‌جمهور مشور شده بود یا خیر گفت: «ما بعداً صحبت می‌کنیم، ولی محب صاحب کمی توضیحات بیشتر می‌دهد خدمت شما.»
مقام‌های دفتر مشاور امنیت ملی هرچند حاضر به مصاحبه رسمی نمی‌شوند، اما تأکید دارند که اظهارات آقای محب به جایگاه حقوقی او برمی‌گردد و او فعلاً مشاور امنیت ملی و فرد درجه دوم افغانستان است.
در همین حال سرور دانش، معاون دوم ریاست‌جمهوری روز شنبه، ۲۵ حوت در دیدار با کَرِن دیکر، معاون سفارت امریکا در کابل گفت که برای جلوگیری از ایجاد هرگونه سوءتفاهم در روابط استراتژیک میان کابل و واشنگتن، نیاز است تا از روند مذاکرات صلح برای مردم افغانستان اطلاع‌رسانی شفاف صورت گیرد.
آقای دانش همچنان مذاکرات بین‌الافغانی در روند مذاکرات صلح را اولویت مهم خوانده و گفته که حکومت افغانستان در مورد هیأت مذاکره‌کننده‌ی صلح این کشور نیز بازنگری خواهد کرد.
عبدالله: سیاست خارجی مسایل آماتور و شخصی نیست
عبدالله عبدالله، رییس اجراییه کشور روز یک‌شنبه، ۲۶ حوت در مراسمی در کابل بدون نام گرفتن از حمدالله محب گفت که سیاست خارجی یک بحث آماتور یا مسأله‌ی شخصی نیست و به نحوی اظهارات آقای محب را دیدگاه شخصی او تلقی کرد. آقای عبدالله گفت: «مسائل سیاست خارجی و تمثیل سیاست خارجی مسائل آماتور و شخصی نیست که در جیب کسی باشد که با او حرکت کند، با او برود و با او پس بیاید. این مسائلی است که از عمق منافع افغانستان سرچشمه می‌گیرد.»
آقای عبدالله چند روز پیش در واکنش به اظهارات آقای محب گفته بود که سیاست خارجی و منافع کشور در روابط با همکاران بین‌المللی می‌طلبد که در ابرازنظرها توجه و دقت بیشتر شود «چون یک طرف قضیه واضح است که یکی از مهم‌ترین همکاران بین‌المللی (ایالات متحده امریکا) است.»
رییس اجراییه دیروز با شرح بیشتر دیدگاهش در این مورد گفت که بحث مناسبات خارجی افغانستان بحث آماتور نیست و شخصی هم نیست بلکه براساس منافع ملی افغانستان است که جامعه بین‌المللی در کنار افغانستان قرار گرفت.
او افزود که مردم نگران نباشد که مناسبات افغانستان با همکاران بین‌الملل به سمت انحراف می‌رود: «این طور فکر نشود که یک توطئه در غیاب دولت افغانستان علیه مردم افغانستان در جریان است و حالا ما سر و صدا و جیغ و فریاد را بلند بکنیم. … وقتی صحبت از وطن دوستی می‌شود، وطن دوستی تعقیب منافع کشور است نه این که احساسات خود را بیرون بدهیم و آن هم معلوم نیست که بر مبنای واقعیت‌های تعریف شده است یا نیست.»
رییس اجراییه گفت که افغانستان در شرایطی قرار ندارد که بخواهد روابط با جامعه بین‌المللی را برهم بزند و در این مورد در داخل حکومت بحث‌های اساسی و مفصل انجام خواهد شد. او تأکید کرد که مناسبات افغانستان با جامعه بین‌المللی و همکاران بین‌المللی در مسیری که قرار دارد، ادامه پیدا می‌کند.
حنیف اتمر، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری و مشاور پیشین امنیت ملی کشور در واکنش به اظهارات آقای محب، اظهارات وی را غیرمسئولانه خوانده و گفته: «تیم صلح و اعتدال اقدامات تخریبی و ضدیتی حکومت افغانستان در مسیر گفت‌و‌گوهای صلح را ضد منافع ملی و صلح پایه‌دار می‌داند و اظهارات غیرمسئولانه مشاور امنیت ملی حکومت را در راستای ایجاد موانع برای رسیدن به یک صلح پایدار را نکوهش کرده و این اقدامات را برخلاف روابط نیک افغانستان با دوستان بین‌المللی، خصوصاً با ایالات متحده امریکا می‌داند.»
آقای اتمر با نشر اعلامیه‌ای افزوده که پروسه‌ی صلح به رهبری زلمی خلیلزاد، «دست‌آورد‌های ملموس» داشته و مورد حمایت صلح دوستان و اکثریت قاطع مردم ما قرار گرفته است. در اعلامیه آمده که تیم صلح و اعتدال از تلاش‌های ایالات متحده و فرستاده ویژه آن کشور در راستای تأمین صلح پایدار، قاطعانه حمایت می‌کند و همزمان بر رسیدن به صلح عادلانه و پایدار، بر مذاکرات بین‌الافغانی تأکید دارد.
تیم صلح و اعتدال حکومت را به تخریب روند مذاکرات صلح متهم کرده و گفته که حکومت از اظهارات غیرمسئولانه بر ضد دوستان بین‌المللی افغانستان پرهیز کند.
اما اجمل بلوچ‌زاده، فعال سیاسی در صحبت با اطلاعات روز می‌گوید که آنچه را مشاور امنیت ملی افغانستان در امریکا مطرح کرد خواست‌ها و حرف‌های مردم افغانستان بود، اما به لحاظ عرف دیپلماتیک و جایگاه آقای محب، این که این اظهارات درست یا نه و گفته می‌شد و یا نه، بحث دیگر است.
آقای بلوچ‌زاده تأکید دارد که آنچه از سوی آقای محب مطرح شد، خارج از خواست مردم افغانستان نبود و در هم‌سویی با خواست مردم افغانستان و منتقدان روند امریکایی پروسه صلح قرار داشت.
او مذاکرات نمایندگان امریکا با طالبان را مذاکرات «مشکوک، پنهانی و پشت پرده» عنوان می‌کند و می‌گوید که از آغاز این مذاکرات او و بخشی از مردم افغانستان شک و نگرانی داشتند: «این رقم صحبت‌ها و روش‌ها با طالبان، این گروه را به‌عنوان یک حکومت رسمی پذیرفتن و دور زدن حکومت و مردم افغانستان است.»
Comments are closed.