جلسات چهار جانبه احزاب سیاسی و جامعه مدنی، حکومت، کمیسیون‌های مستقل انتخابات و شکایات انتخاباتی و جامعه جهانی که در هفته‌های گذشته چندین بار برگزار شد و سرانجام به پایان رسید، چند نکته را به اثبات می‌رساند. اول؛ دموکراسی در افغانستان رو به پیشرفت است و هرچه از عمر نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی در افغانستان بگذرد، مولفه‌های آن نیز بیشتر تحقق خواهد یافت. حکومت، احزاب سیاسی، نهادهای مدنی، کمیسیون‌های مسئول برگزاری انتخابات و جامعه جهانی که همکار و پشتیبان دولت و مردم افغانستان در برگزاری انتخابات است از آغاز پروسه انتخابات به گفتگو پرداخته، به نظرات یکدیگر گوش داده، تلاش کرده اند راه حلی مناسب برای مشکلات موجود پیدا کنند و همه با هم یک انتخابات شفاف، عادلانه و فراگیر را برگزار کنند. وجود نابسامانی‌هایی در پروسه انتخابات، ضعف در مدیریت و تصمیم‌گیری‌های نهادهای مسئول، ناپختگی و پراکندگی احزاب سیاسی و جامعه مدنی، جوان بودن دموکراسی در افغانستان غیر قابل انکار است، اما تلاش همگانی برای برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه که در آن همه جوانب دخیل از حکومت گرفته تا احزاب سیاسی و نهادهای مدنی و مردم سهم دارند، امید به رشد و توسعه دموکراسی در افغانستان را بیشتر می‌سازد.
ده‌ها حزب سیاسی هفته‌ها با هم نشسته، بحث و گفتگو کرده‌اند و محاسن و معایب انتخابات آینده را مشخص کرده و در نهایت طرحی با سه خواسته اساسی را به دولت پیشنهاد کردند. این سه خواسته، تغییر نظام انتخاباتی از نظام رای واحد غیر قابل انتقال به نظام چند بعدی، استفاده از تکنالوژی بایومتریک و نظارت تأثیر گذار احزاب ونهاد های بی‌طرف مدنی بودند. هر سه طرح، به بخش‌هایی از مشکلات انتخابات افغانستان پرداخته و طرح‌های مناسبی برای تحقق یک انتخابات شفاف هستند. سیستم رای واحد غیرقابل انتقال به اذعان بسیاری از آگاهان معایب و کاستی‌های زیادی دارد و طرح احزاب سیاسی به خوبی به آن پرداخته است. نظام چند بعدی با وجود آنکه بی عیب نیست ولی می‌تواند زمینه ساز حضور احزاب سیاسی و کاندایداهای مستقل در انتخابات باشد. این نظام انتخاباتی باعث تقویت احزاب سیاسی که یکی از شاخصه های دموکراسی است، خواهد شد.
استفاده از تکنالوژی بایومتریک نیز برای جلوگیری از تقلب در انتخابات یکی از راهکارهای مناسب است و با توجه به وجود زمینه‌های تقلب در انتخابات چه در گذشته و چه در آینده هر امکانی که بتواند از تقلب جلوگیری کند باید مدنظر گرفته شود. و سومین پیشنهاد احزاب سیاسی نیز بدون هیچ شک و شبهه‌ای لازمه یک انتخابات شفاف و عادلانه است.
دوم؛ قاعده انتخابات مردم هستند. انتخابات باید به باورمندی مردم به نظام سیاسی، دموکراسی و حاکمیت قانون و ثبات در کشور منجر شود. از طرفی پروسه انتخابات یک پروسه کاملا وقت‌گیر، دقیق، طولانی و حساس است. پروسه انتخابات مدت‌ها قبل از اعلام زمان برگزاری انتخابات آغاز می‌شود و شامل آمادگی برای انتخابات، ثبت نام رای دهندگان و نامزدان، بررسی شکایات، اعلام لیست ابتدایی و نهایی نامزدان و در نهایت برگزاری انتخابات در زمان معین و اعلام نتایج انتخابات می‌شود. بدین جهت، تحقق خواسته های احزاب سیاسی با وجود تمامی خوبی‌هایی که دارد، در حال حاضر و در مدت زمانی که تا روز برگزاری انتخابات باقی مانده ممکن به نظر نمی رسد. پافشاری احزاب سیاسی به برآورده شدن خواسته‌های‌شان، نیازمند تغییر در زمان برگزاری انتخابات است که در نهایت به سلب اعتماد مردم به پروسه انتخابات، منجر خواهد شد. اگر اعلام زمان انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده را هم به اینها بیافزاییم، هر نوع تغییر در زمان برگزاری انتخابات پارلمانی منتج به تغییرات در زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شده و تاثیرات ویرانگری بر اذهان و افکار مردم خواهد داشت.
بهترین امر ممکن در حال حاضر، وحدت و همبستگی همه جوانب دخیل در انتخابات افغانستان برای برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه با استفاده از امکانات موجود و تلاش برای جلب اعتماد مردم به پروسه‌های ملی و مشارکت همگانی است. دولت و احزاب سیاسی و نهادهای مدنی و جامعه جهانی باید تمام سعی شان را به ایجاد تغییرات در نظام انتخاباتی در آینده از راه‌های قانونی معطوف دارند. رضا هویدا
Comments are closed.