ولایت بغلان در شمال افغانستان و در مسیر شاهراه کابل – شمال قرار دارد. ولایت سرسبز، با هوای گرم و باشنده‌گانِ با فرهنگ‌های متفاوت. در این ولایت، معمولا مردم سرگرم زراعت و مالداری هستند. گندم، جو، جواری و برنج در کنار باغداری عمده ترین محصولات کشاورزی این ولایت اند. اندراب یکی از نقاط مشهور و دیدنی بغلان است. دره سرسبز و زیبا که هوای خنک‌اش خوشایند و نشاط آور است. این وقتِ از سال، زمین‌های ولسوالی اندراب بیشتر از گندم و شالی، شاهد رشد و نموی “ماری جوانا” یا همان چرس است. در کنار، ولسوالی‌های سه گانه اندراب، ولسوالی‌های دیگر ولایت بغلان نیز این وقت سال برای افراد تازه وارد، جالب است. دره‌های سرسبزی که با یک گیاه ناشناخته پوشیده شده است و و احتمالا بوی این گیاه برای برخی خوشایند و برای شماری نیز آزار دهنده است.
با وارد شدن به اندراب بغلان، نیاز نیست شما برای پیدا کردن کشت زارهای چرس سرگردان باشید. اکثر زمین های اطراف جاده‌ها پر است از چرس که رشد و نمو کرده و تقریبا به مرحله حاصل گیری رسیده است. در ولایت بغلان کشت زارهای تریاک نیز امسال رو به افزایش بوده است. پدیده‌ی که در کنار تروریزم، نام افغانستان با آن نیز همراه است.
اما بغلان بیشتر از این که یک ولایت تولید کننده تریاک باشد، تولید کننده چرس است. بته های چرس در کنار کوکنار از چند سالی به این‌سو در بیشتر ولسوالی‌های ولایت بغلان کشت می‌شود و بر علاوه کشاورزان، قاچاق چیان مواد مخدر و به گفته مسؤلان حکومتی حتی مخالفان مسلح دولت نیز از آن سود می برند.
افزایش کشت مواد مخدر در بغلان:
فضل الحق اندرابی رئیس مبارزه با مواد مخدر ولایت بغلان می‌گوید، آمارهای آنها نشان می‌دهد که در کل بغلان ۱۰۴۰ هکتار زمین امسال تریاک کشت شده است. آنچه او به نقل از آمار ریاست سروی وزارت مبارزه با مواد مخدر بغلان ارائه می‌کند، در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ در تمام ولایت بغلان چیزی در حدود ۸۴۰ هکتار زمین در این ولایت تریاک کشت شده بود. اما این آمار در سال جاری خورشیدی، به ۱۰۴۰ هکتار زمین رسیده است که در پنج ولسوالی این ولایت افزایش یافته است. این آمار تنها مربوط به کشت‌زارهای است که در آن تریاک کشت شده است. در تمامی ولسوالی‌های که چرس به فراوانی کشت شده اند شامل این آمار وزارت مبارزه با مواد مخدر نمی‌شود و ظاهرن چرس نیز در قطار مواد مخدر قرار ندارد. مسؤلان ریاست مبارزه با مواد مخدر ولایت بغلان می گویند، یکی از دلایل گسترش کشت تریاک در افغانستان، تخریب نشدن کشت‌زارهای تریاک در این ولایت در چهار سال گذشته بوده است. او دلیل تخریب نشدن کشت‌زارهای تریاک در این ولایت، کمبود نیرو عنوان می‌کند اما احتمالا این ولایت در پلان تخریب نبوده است و یا حکومت افغانستان قادر به تخریب تریاک نشده اند.
کشت و تولید تریاک در افغانستان در سال گذشته گذشته افزایش قابل ملاحظه‌ی داشته است. در یک نظر سنجی که از سوی وزارت مبارزه با مواد مخدر و اداره مبارزه با جرایم و مواد مخدر سازمان ملل متحد انجام شده است، گفته شده است که سال گذشته حدود۶/۶ میلیارد دالر از قاچاق مواد مخدر افغانستان به دست آمده است. یک بخش قابل ملاحظه این پول نصیب طالبان شده و در گسترش جنگ در افغانستان نقش اساسی داشته است.
در نظرسنجی این دو نهاد گفته شده بود کهه کشت تریاک در افغانستان در سال ۲۰۱۷ نسبت به یک سال قبل ۶۳ درصد افزایش داشته و تولید تریکا نیز ۷۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد.به اساس این در سال گذشته در حدود ۳۲۸ هزار هکتار زمین تریاک کشت شده بود و حدود ۹۰۰۰ میتریک تن تریاک نیز از این مقدار زمین به دست آمده است. دلایل اصلی افزایش کشت و تولید تریاک نیز در این سروی، ضعف قانون، بی ثباتی سیاسی، افزایش ناامنی‌ها و نبود حاکمیت دولتی و فساد اداری عنوان شده بود.
کشت‌زارهای چرس در پلان تخریبی حکومت نیست:
آنچه جالب به نظر می‌رسد این است که تخریب کشت‌زارهای چرس در افغاستان در پلان تخریبی مزارع مواد مخدر وزارت مبارزه با مواد مخدر حکومت افغانستان شامل نیست. شاید همین مسئله هم دلیل شده است که روی آوردن کشاورزان به کشت و تولید چرس در ولایت های مختلف افغانستان افزایش یابد.
رئیس مبارزه با مواد مخدر ولایت بغلان می‌گوید، دلیل شامل نبودن چرس در پلان‌های تخریبی وزارت مبارزه با مواد مخدر، کم ضرر بودن آن نسبت به تریاک است. او به هشدار می‌گوید:” از تریاک انواع مختلف مواد مخدر تولید می‌شود، زمینه قاچاق آن نیز گرم است اما چرس مواد ممنوعه شناخته می شود و قاچاق بران آن بازداشت می‌شوند و مورد پیگرد قرار می‌گیرند. اما تخریب مزارع چرس در پلان ما نیست.”
این نوع نگاه حکومت به چرس سبب شده است که در ولسوالی‌های سه گانه اندراب، تا چشم یاری کند مردم زمین‌های شان چرس کشت کرده اند.
صمیم ( نام مستعار ) یک باشنده ولسوالی بنو در اندراب است. او دلیل افزایش کشت چرس در این ولسوالی و دیگر ولسوالی‌های دره اندراب را، بلند بودن قیمت چرس نسبت به محصولات زراعتی مانند گندم، جو، جواری و یا حبوبات دیگر می‌داند. صمیم به هشدار می‌گوید:” ما از هر جریب زمین حدود ۳۰ کیلو چرس به دست میاریم. باز هر کیلو چرس را تا هشت هزار افغانی می فروشیم. گندم ایقدر پول نمی‌شه. از یک جریب زمین که زیاد پیدا کنیم، ۵۰ تا ۶۰ سیر گندم است. هر سیر گندم هم د بازار ۱۲۰ تا ۱۴۰ افغانی است و او هیچ همو زحمت ما ره هم پوره نمی‌کنه.” در این منطقه از بغلان، کشت تریاک کمتر شده است. مسئولان محلی و بزرگان قومی دلیل کمتر شدن کشت تریاک را تبلیغ عالمان دینی می‌دانند که آن را حرام اعلام کرده اند. اما کشت و تولید چرس برعکس، افزایش یافته است.
باشنده‌گان ولسوالی بنو که اکنون تبدیل به مرکز تولید چرس در بغلان شده است می‌گویند، روی آوردن مردم و کشاورزان به کشت و تولید چرس افزایش یافته است. نام این گیاه نیز بوته فقیری است که به باور مردم حتا به لحاظ شرعی هم مشکل ندارد چون عالمان دینی فقط تریاک را حرام اعلام کرده اند.
کشت و تولید تریاک در پنج ولسوالی بغلان:
بر اساس معلومات مقام‌های امنیتی و مسئولان مبارزه با مواد مخدر در بغلان، ولسوالی‌های پل‌حصار، ده‌صلاح، برکه، جلگه و بنو، از ولسوالی‌های اند که مواد مخدر به ویژه تریاک در آن به صورت گسترده کشت و تولید می‌شود.
در این میان، به جز از ولسوالی برکه که گراف ناامنی در آن بسیار بلند است و طالبان حضور گسترده تر در آن دارند، متباقی این چهار ولسوالی، از مناطق امن بغلان اند که طالبان در آن حضور ندارند اما افراد مسلح غیر مسئول بیشتر مردم را تحریک می‌کنند که دست به کشت تریاک و چرس بزنند.
این افراد اصلی ترین قاچاقبران مواد مخدر و تریاک نیز هستند. فرمانده پولیس بغلان دست داشتن مافیاها و باندهای بزرگ‌تر قاچاق مواد مخدر و مخالفان مسلح دولت افغانستان را سبب افزایش کشت تریاک در این ولایت می‌داند.
اکرام الدین سریع، فرمانده پولیس بغلان می‌گوید:” زمانی که فصل تخریب مزارع کوکنار می‌رسد. مخالف مسلح دولت حملات شان را بر خود شهر پلخمری شدت میتن و نیروهای امنیتی که در بغلان هستند مصروف عقب زدن این حملات می‌شوند. ما دیگه نیروی اضافی نداریم که به تخریب کشت‌زارهای کوکنار بپردازیم.” فرمانده پولیس بغلان از کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی کشت و تولید تریاک در اندراب نیز خبر می‌دهد ک تأکید دارد که سفر مقام‌های دولتی به این منطقه و صحبت با بزرگان قومی و عالمان دینی در کاهش کشت و تولید تریاک مفید واقع شده است. ظاهرن بی توجهی دولت به کشاورزان در افغانستان که تنها راه درآمد شان حاصلات زمین‌های شان است، سبب شده است که بیشتر این کشاورزان به کشت و تولید تریاک و انواع مواد مخدر روی بیاورند. پایین بودن قیمت محصولا زراعتی، نبود سردخانه‌ها برای نگهداری محصولات زراعتی و باغداری و نبود بازرا برای فروش محصولات، در بیشتر موارد سبب افزایش کشت و تولید مواد مخدر شده است. در این میان، بغلان به عنوان گلوگاه ولایت‌های شمال و شمال شرقی افغانستان، تبدیل به گذرگاه و پناه‌گان امن قاچاقبران بزرگ مواد مخدر و نیز محل خوبی برای کشت و تولید مواد مخدر در این بخشی از افغانستان شده است.
محراب الدین ابراهیمی/ هشدار
Comments are closed.