نظریات تحلیل گران در مورد مسعود شهید

فرهیختگان و سیاستمداران جهان نقطه نظرات بسیاری در مورد احمدشاه مسعود نوشته و یا گفته اند که باز گفت و استناد به این نظرات میتواند ذهنیت و معرفی خوبی را از شخصیت مسعود بدست بدهد و در عین حال این نگاه وسیع و جهان شمول( میتواند شخصیت فوق العاده ی احمد شاه مسعود را)‌ بدون کدام پیرایه ای به ما معرفی کند و پیش زمینه ای باشد برای ارزیابی درست این مرد.
تحلیل گران نشریه ی معتبر امریکا )وال استریت ژورنال(، که میتواند نقطه نظر غربی ها نسبت به احمد شاه مسعود قلمداد شود. مینویسد: )احمدشاه مسعود فاتح جنگ سرد است.)
دکتر چنگیز پهلوان، در کتاب عصر جدید مجاهدین مینویسد:) جهاد،گاه در نام او (مسعود) خلاصه میشود).
اولور روا در کتاب )افغانستان، اسلام و نوگرایی سیاسی) مینویسد: …)شکست هفتگانه ی رژیم به پنجشیر، از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴، چه اثر بر افکار مردم گذاشته و چگونه از مسعود رهبری افسانه ای ساخته است. اعتبار شخصی او همراه با کارایی و سازماندهی نظامی اش، بسیاری از فرماندهان محلی را متقاعد ساخته که برای درک آموزش واقعی به سوی او (مسعود) بشتابند.(
عبدالله عزام( مرد مشهور و ذی نفوذ عرب) در باره ی احمدشاه مسعود چنین میگوید: )مسعود پدیده ای تکرار ناپذیر است، او بهتر از (ناپلیون بناپارت) در مقابل روسها ایستادگی کرده است).
محمد ظاهر شاه( پادشاه سابق افغانستان) در خصوص مسعود، چنین اظهار نظر میکند: )احمدشاه مسعود، وزیر اکبر خان معاصر است…) ونسان هوگیو، ژورنالیست معروف مجله ی اکسپرس – چاپ فرانسه – در بخشی از گزارش خود تحت عنوان، )مسعود درخشان ترین چهره ی حماسه آفرین انجام قرن، ضمن اشاره به هشیاری و ابتکار عمل مسعود، او را چنین توصیف کرده است:
… (مسعود) دو صفت ممتاز خود را همیشه حفظ نموده است، یکی خونسردی و تحمل و دیگری هنر رزم آرایی و مبارزه، که این صفات در بین رهبران جنگی کمتر مشاهده شده است.
برنارد هانری لوی( فیلسوف و اندیشمند بزرگ فرانسوی) در دیدار هایی که با احمدشاه مسعود داشته، ویژه گی های مسعود را چنین تحلیل میکند:
…افغان ها ملتی هستند که تاریخ هرگز فراموش شان نخواهد کرد. احمدشاه مسعود نمونه ای از همین ملت است( ملتی که درس های فراموش ناشدنی را در تاریخ این قرن به یادگار گذاشته است… من دیدم که، مسعود آنچه راجع به اتحاد و اتفاق مبارزانش میگفت، جدآ به آن معتقد بوده که به نظر من، امروز او یگانه شخصیت افغانی در این راستاست.
ژنرال بوریس کروموف می نویسد: (احمدشاه مسعود بی تردید خیلی هوشیار است و از دیگر رهبران مجاهدین، نظر به استعدادی که در سازماندهی امور نظامی دارد، برجسته تر میباشد. انسان نهایت با اراده و پر شوری است. در حل مسایلی که رویاروی او قرار دارد، از هدفمندی و پیگیری خارق العاده ای کار میگیرد. هنگام پیشبرد عملیات رزمی، اوضاع و توازن قوا را با فراست ارزیابی میکند و توانایی آنرا دارد که به طور مستقل تصمیم گیری کند. او خیلی بردبار است، خیلی ساده لباس میپوشد و کوشش میکند از حواریون خود تفکیک نگردد…
با این برش های کوتاهی که از نظر اندیشمندان و سیاستمداران جهان نسبت به مسعود ارائه شد، در مییابیم که شخصیت احمدشاه مسعود، نه تنها در دره ی حماسه ساز و کوچک پنجشیر- که زادگاه مسعود است- بلکه این شخصیت با کل مقاومت چندین ساله اش علیه ارتش سرخ( بازتاب گسترده و جهانی را در بر داشته) که تحلیل و ارزیابی او محدود به موقعیت تاریخی افغانستان باقی نمیماند.
و.. احمد شاه مسعود اگر میجنگد، بخاطر صلح و آزادی میجنگد. وقتی از احمد شاه مسعود پرسیدم:
)تا کی میجنگید؟( بلافاصله با چهره ای مصمم گفت:
)تا رسیدن به قلهء آزادی، تا رسیدن به یک کشور آزاد و آباد، تا رسیدن به یک صلح پایدار، افغانستان یکپارچه و متحد.
احمد شاه فرزان