در طرح جدید قانون انتخابات کشور، روی تک کرسی سازی حوزه های انتخاباتی تاکید شده است و به معاون دوم ریاست جمهوری وظیفه سپرده شده است تا این طرح را طبق پیشنهادات جلسه کابینه، تصحیح و نهایی سازد. قرار است این قانون پس از نهایی شدن توسط رئیس جمهور توشیح شود و حالت اجرایی را به خود بگیرد.
تک کرسی سازی حوزه های انتخاباتی به این معنی است که هر حوزه ی انتخاباتی فقط می تواند یک نماینده انتخاب کند. تعداد حوزه های انتخاباتی نیز برابر است با تعداد اعضای نهادی که برای آن انتخابات برگزار می شود و تعداد نفوس حوزه ها نیز باید باهم برابر باشند. در قانون اساسی افغانستان تعداد کرسی های مجلس نماینده گان 249 کرسی تعیین شده است. بر اساس طرح تک کرسی سازی حوزه های انتخاباتی، افغانستان باید به 249 حوزه ی انتخاباتی تقسیم شود و از هر حوزه یک نماینده انتخاب شود.
اصلاح نظام انتخاباتی یکی از موارد توافق نامه حکومت وحدت ملی بود. این کار اما در دو سال گذشته همواره با چالش های فراوان رو برو بوده است. اکنون که پیش نویس طرح این قانون تصویب گردیده است، دیده می شود که هنوز هم مشکلاتی در آن وجود دارد و با توجه به شرایط افغانستان، مزایای آن کمتر و مشکلات آن زیاد است.
یکی از مهمترین مزایای تک کرسی سازی حوزه های انتخاباتی پاسخگو سازی نمایندگان مجلس در قبال موکلین شان است.
اما با توجه به وضعیت سیاسی و امنیتی کشور، عملی سازی این طرح در حال حاضر با چالش های زیادی روبرو است و می تواند مشکلات زیادی را به بار آورد و حتی ضریب فساد در انتخابات را افزایش دهد.
اولین مشکلی که در برابر عملی سازی این طرح ظاهر می شود این است که با توجه به وضعیت ناگوار امنیتی کشور، تقسیم کردن افغانستان به 249 حوزه ی انتخاباتی مساوی غیر قابل تصور است. اکنون حکومت افغانستان کنترول چندین ولسوالی و منطقه را در ولایت های که جنگ جریان دارد، در دست ندارد، در صورت تداوم نا امنی، این ولسوالی ها و منطقه ها که حتما چندین حوزه انتخاباتی را دربر خواهد گرفت، چگونه نماینده های شان را انتخاب کنند؟ همچنان برای عملی سازی این طرح نیاز است که نفوس کشور به صورت دقیق شمارش گردد، تا نفوس حوزه های انتخابات بصورت مساویانه تقسیم بندی گردد و مشخص باشد. اما نفوس شماری دقیق در حال حاضر ناممکن است و زمان طولانی را دربر خواهد گرفت. برای مشخص شدن تعداد دقیق نفوس کشور، قرار بود که تذکره های الکترونیکی توزیع گردد، اما متاسفانه پروسه ی توزیع تذکره های الکترونیکی نیز مدت ها پیش به حالت تعلیق در آمد و هنوز کار عملی آن دوباره آغاز نشده است. بدون شمارش دقیق نفوس کشور، تقسیم کردن حوزه های انتخاباتی با نفوس برابر، نا ممکن است.
از سوی دیگر این طرح زمینه گرفتن چوکی های بیشتر را از سوی زنان می گیرد. همچنان مشخص نیست که تعداد کرسی های که بصورت قانونی برای زنان اختصاص داده شده است، چگونه در حوزه های انتخاباتی عملی می گردد. در بسیاری از ولایت های دور افتاده و ولایت های که جنگ جریان داشته است، زنان نمی توانند خود را کاندیدا کنند و با مشکلات زیادی روبرو است. در عین زمان بسیاری از زنها در سالهای گذشته علاوه بر کرسی های قانونی، از طریق رقابت آزاد و با به دست آوردن آرای بیشتر انتخاب گردیده بودند.
علاوه بر این ها، طرح تک کرسی سازی حوزه های انتخاباتی، باعث می شود که زمینه انتخاب شدن برای افراد تندرو فراهم گردد. بسیاری از افراد تندرو در مناطق محل سکونت شان از نفوذ و قدرت کافی برخوردار هستند و با تک کرسی شدن حوزه های انتخاباتی، آنها به راحتی می توانند به مرجع قانون گذاری کشور داخل شوند و اعمال نفوذ کنند. این طرح علاوه بر اینها، فرصت انتخاب شدن را از اقلیت ها و جوانان می گیرد. در صورتی که حوزه ی رای گیری یک نماینده ی مجلس یک ولایت باشد، امکان اینکه اقلیت ها و جوانان بتوانند به مجلس نمایندگان راه یابند، زیاد است، اما در صورتی که طرح تک کرسی سازی حوزه های انتخاباتی نهایی شود، این فرصت از جوانان و اقلیت ها گرفته می شود. مهدی مدبر
Comments are closed.